|
ototot
member
REF: 101960
10/18/2006
|
 
Cách đây ít lâu, trên diễn đàn này có người đă hỏi “sến” là ǵ, điển h́nh là “nhạc sến”, bây giờ lại có thành ngữ “tỏ t́nh sến”. H́nh như từ “sến” ngày nay được người Việt trong nước dùng nhiều hơn là người Việt ngoài nước.
Mới đây, tôi t́nh cờ đọc báo Thanh Niên ở trong nước, cũng thấy có bài cuả nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Phan viết về “hiện tượng sến” ở Việt Nam.
Theo tôi, “sến” được nói trại từ “con sen”, ngày xưa dùng để chỉ người đầy tớ gái thường c̣n trẻ, từ thôn quê ra thành thị để phục vụ cho những gia đ́nh khá giả. Nói chung, “sến” chẳng có học hành hay chuyên môn ǵ, nhưng chỉ cần … sạch sẽ, trắng trẻo một chút là … quá đạt yêu cầu!
Trong thời Pháp thuộc, “Sến” làm cho Tây th́ để trông giữ con tây, dẫn trẻ con tây đi chơi. Nhiều “em” nói tiếng tây có giọng hệt như … “đầm”, nhưng chỉ nói được vài chữ thôi! Ở các thành phố, “sến” thường có nhiệm vụ đi gánh nước từ máy nước công cộng về nhà, v́ hồi đó rất ít nhà được gắn máy nước. Nhiều “sến” ra thành phố được ít lâu, nhờ “gạo trắng nước trong” nên thay da đổi thịt, nhiều “em” trông cũng mát con mắt không kém ǵ “con gái nhà lành” và “có ăn học” cuă thành thị!
Thời “Việt Nam Cộng Hoà”, do chiến tranh khốc liệt ở miền quê, không làm ăn ǵ được, nên cũng có nhiều “sến” đổ xô ra thành phố, vưà yên ổn, vưà có công ăn việc làm, thường là để giữ trẻ cho “cô cậu” đi làm. Lúc rảnh rỗi th́ mở radio nghe nhạc, hay mua vài cuốn truyện tiểu thuyết t́nh rẻ tiền mà đọc.
Đến thời “Mỹ qua” nghề “sến” ở Việt Nam mới có bước đột phá : làm “me Mỹ”! Ai đă từng sống ở Sài G̣n trong những năm đầu cuả thập niên 1960, c̣n nhớ sự hiện diện đông đảo cuả Mỹ đă tạo ra những khan hiếm cực kỳ gắt gao về lao động, nhà cưả, xe cộ, và … đàn bà. Nhiều người có chút chút tiếng Anh th́ bỏ đi làm “sở Mỹ”, ai có nhà, th́ ngăn ra treo biển “House for rent” (nhà cho thuê); ai có xe th́ gắn biển xe “for rent”; nhiều nhà đói quá, th́ đánh liều đem … vợ “for rent” luôn! Xin lỗi, nói vậy thôi, chứ không thiếu ǵ những người đàn bà bản lănh kém, do cám dỗ cuả tiền bạc, đă bỏ chồng đi lấy Mỹ, đi bán “bar”, thậm chí làm gái điếm!
Thế rồi đến lúc “Mỹ cút, nguỵ nhào”, người ta cứ tưởng những h́nh ảnh đen tối đó đă ch́m hẳn vào dĩ văng thương đau.
Nhưng không ngờ, “lịch sử là một sự tiếp diễn không ngừng”, nên gần đây người ta lại nghe thật nhiều đến chuyện phụ nữ Việt Nam đi làm … “con sen”, làm “sến” ở Đài Loan, Hàn Quốc, …nhưng gọi văn hoa là đi “giúp việc nhà”, đi làm “ô sin” ở những nước này! Nhưng khác ngày xưa là những việc làm tồi bại này được tổ chức có hệ thống, khoác dưới những cái tên hấp dẫn như “chương tŕnh xuất khẩu lao động”; những bọn “ma cô” dẫn gái măi dâm đến cho khách làng chơi, th́ bây giờ mang tên “cơ quan môi giới hôn nhân“...
Th́ ra từ “sến” nó bao hàm ư nghiă xấu xa như vậy! "Nhạc sến" được sáng tác ra để phục vụ những "thị hiếu" thấp hèn ... “Tỏ t́nh sến” là thời trang cuả bọn người có tŕnh độ thiếu văn hoá như vậy. Bên cạnh ”“nhạc sến”, chắc cũng phải có “văn sến”, “thơ sến”!
Để kết luận, tôi xin mượn chính những lời cuả nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Phan trên báo Thanh Niên :
“Đây không phải là chuyện nhỏ. “Sến” thuộc phạm trù thẩm mỹ, một trong 5 nội dung lớn (đức, trí, lao, thể, mỹ) thuộc trách nhiệm giáo dục thanh niên...
Công việc giáo dục thẩm mỹ phải nhằm làm cho các bạn trẻ biết nói không với cái sến.
Bởi v́ làm văn hóa mà lầm th́ hại đến muôn đời.”.
Thân ái,
|
1
