Vietnamese Single Network > Forum VietnamViệt ngữ, lịch sử, văn hóa ><b>Khái niệm văn minh</B>

nvdtdnguyen
member

ID 24494
05/29/2007

Khái niệm văn minh

Văn minh là gì?

Văn minh là trạng thái tiến bộ về cả hai mặt vật chất và tinh thần của xã hội loài người, tức là trạng thái phát triển cao của nền văn hoá. Trái với “văn minh” là “dã man”.

Ví dụ: Văn minh Phương Đông, văn minh Hy Lạp,…

Chữ “văn minh” trong tiếng Pháp là “civilisation”, trong tiếng Anh là “civilization”, còn có nghĩa là hoạt động khai hoá làm thoát khỏi trạng thái nguyên thuỷ.

Như vậy khi định nghĩa văn minh, người ta đề cập đến một khái niệm mới:văn hoá.

Vậy văn hoá là gì? Văn hoá là một từ tiếng Hán do Lưu Hướng, người thời Tây Hán nêu ra đầu tiên, nhưng lúc bấy giờ, hai chữ văn hoá có nghĩa là “dùng văn để hoá”, nói một cách khác văn hoá tức là giáo hoá. Đến thời cận đại, nghĩa của chữ văn hoá có phần khác trước.

Nguyên là, chữ văn hoá trong tiếng Anh và tiếng Pháp là culture. Chữ này có nguồn gốc từ chữ Latin là cultura nghĩa là trồng trọt, cư trú, luyện tập, lưu tâm… Đến giữa thế kỷ XIX, do sự phát triển của các khoa nhân loại học, xã hội học, dân tộc học,… khái niệm văn hoá đã thay đổi. Người đầu tiên đưa ra định nghĩa mới về văn hoá là Taylor – nhà nhân loại học đầu tiên của nước Anh. Ông nói: “Văn hoá là một tổng thể phức tạp, bao gồm tri thức, tin ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, pháp luật, phong tục và cả những năng lực, thói quen mà con người đạt được trong xã hội.”. Sau đó các học giả đã đua nhau đưa ra những định nghĩa về văn hoá. Trên cơ sở ấy, người Nhật Bản đã dùng hai chữ văn hoá để dịch chữ culture của phương Tây, và do đó, chữ văn hoá mới có ý nghĩa như ngày nay.

Hiện nay, đa số học giả cho rằng: Văn hoá là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử

Như vậy, văn hoá cùng xuất hiện đồng thời với loại người. Khi con người biết chế tạo ra công cụ đá cũng là khi họ bắt đầu sáng tạo ra văn hoá. Dần dần, ngoài văn hoá vật chất, họ còn sáng tạo ra nghệ thuật, tôn giáo… Trên cơ sở nền văn hoá nguyên thuỷ, đến giai đoạn nhất định, loài người mới tiến vào thời kỳ văn minh.

Như thế, văn hoá và văn minh đều là những giá trị vật chất và tinh thần do loài người sáng tạo ra trong tiến trình lịch sử, nhưng văn hoá và văn minh khác nhau ở chỗ là văn hoá là toàn bộ những giá trị mà loại người sáng tạo ra từ khi loài người ra đời tới nay, còn văn minh chỉ là những giá trị mà loài người sáng tạo ra trong giai đoàn phát triển cao của xã hội.

Vậy thì giai đoàn phát triển cao đó là giai đoạn nào? Đó là giai đoạn có nhà nước. Thông thường vào thời kỳ thành lập nhà nước thì chữ viết cũng xuất hiện, do đó văn hoá có một bước phát triển nhảy vọt. Tuy nhiên do hoàn cảnh cụ thể, có một số nơi, khi nhà nước ra đời vẫn chưa có chữ viết, nhưng đó là những trường hợp không điển hình.

Liên quan tới khái nhiệm văn hoá và văn minh còn có khái niệm văn hiến. Trong bài “Bình Ngô Đại Cáo”, Nguyễn Trãi viết: “Xét nước Đại Việt ta, thực là một nước văn hiến”. Vậy “văn hiến” là gì?

Khổng Tử nói: “Lễ của đời Hạ, ta có thể nói được, nhưng nước Kỉ (nước còn bảo tồn lễ của đời Hạ) không đủ chứng minh; lễ của đời Ân, ta có thể nói được, nhưng nước Tống (nước còn bảo tồn lễ của đời Ân) không đủ chứng minh. Đó là vì văn hiến không đủ, nếu đủ thì ta có thể chứng minh” (Luận ngữ)

Như vậy văn hiến là một thuật ngữ chỉ chung sử sách và các chế độ chính sách. Có sử sách tức là đã bước vào thời kỳ văn minh, do đó trước đây, dưới thời phong kiến, khi chưa có chữ văn minh như nghĩa ngày nay, chữ văn hiến thực chất là văn minh. Có nghĩa là “Xét nước Đại Việt ta, thực là một nước văn minh”.

Tóm lại các khái niệm văn hoá, văn minh, văn hiến, ngoài những nghĩa riêng biệt không lẫn lộn được như đối với từng cá nhân, chỉ có thể nói trình độ văn hoá, không thể nói trình độ văn minh, ngược lại đối với xã hội, chỉ có thể nói thời đại văn minh chứ không thể nói thời đại văn hoá, nói chung ba thuật ngữ này có nghĩa rất gần nhau. Chộ khác nhau là, văn minh là giai đoạn phát trinể cao của văn hoá, còn văn minh và văn hiến khác nhau ở chỗ văn minh (civilisation) là một từ mới du nhập, còn văn hiến là một từ cổ mà ngày nay không còn dùng nữa.

Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy

ototot
member

REF: 172593
05/29/2007

ototot hoàn toàn đồng ý và chia sẻ với nvdtdnguyen về ý nghiã cuả những từ văn minh", "văn hoá", với những từ tương đương trong tiếng Anh, Pháp như "civilization", "civilisation", và "culture".

Tuy nhiên, tôi lại hoàn toàn không đồng ý ở câu cuối cùng, khi viết "văn hiến" là một từ cổ, nay ít dùng.

Thực tế là nó không cổ và vẫn dùng. Người ta vẫn nói "chúng ta tự hào có 4000 năm văn hiến", chứ không ai nói "4000 năm văn hoá"! hay "4000 năm văn minh"!

Trong khi đó, tôi vẫn dịch thoải mái là "quatre mille ans de civilisation" hay "four thousand years of civilization."

Có cái gì không ổn ở từ "văn hiến", thưa các bạn? Những bậc cao minh, xin cho biết.

Thân ái,

dzaythoi
member

REF: 172606
05/29/2007

xin mạo muội chen dzô
Nếu như nói văn minh là một bước tiến thì: văn minh là những nấc thang,
Văn hoá là do con người sáng tạo ra thì: văn hoá là cái cầu thang,
Khi một ai đó không chịu bước lên cùng mọi người thì người đó sẽ bị tuột lại,sự chậm trể đó gọi là: lổi thời
Những bậc thang ta đi qua đó gọi là "nền văn hiến".vậy nền văn hiến là những nền văn hoá cũ đã trải qua.nên không thể nói "văn hiến" là một từ cổ được,nó chỉ mang ý nghĩa cổ mà thôi.
Vậy để tìm hiểu một nền văn hiến thì phải tìm ra được người xây cái nền văn hoá cổ đó.Đa số những nền văn hiến không giải thích được hết là do nền văn hoá được hình thành từ nhiều năm,truyền miệng,thấy hay thì học.giống như tục ngữ ca dao của ta vậy không ai biết được tác giả cả./
dzaythoi có học một ít chữ nho,chữ hán nên hiểu chỉ bấy nhiêu thôi.ai biết thêm xin chỉ giáo.

nvdtdnguyen
member

REF: 172711
05/29/2007

Theo tôi thì văn hiến là một từ cổ mà không phải ngày nay không dùng nữa mà chẳng qua là chỉ dùng cho thời xưa.

fomer member
guest

REF: 173009
05/30/2007

Trước hết xin cám ơn bạn nguyen đã cho guest góp ý,bạn là một trong số it người hiếm hoi ở đây đó. Tôi vừa góp ý ở một topic về tật cận thị của bạn nay ở đây tôi xin góp ý theo tinh thần xây dựng . Nói có sách mách có chứng.
Theo từ điển Hán Việt của Nguyễn văn Khôn.
Văn hoá : Sản vật tinh thần của loài người về phương diện pháp luật,kinh tế ,nghệ thuật, v.v.....Cuộc sinh hoạt có ý thức của một dân tộc về phương diện kinh tế xã hội và tinh thần.Xự giáo dục bằng văn học.
Văn hiến: Văn: sách vở ; hiến: người hiền. Văn hoá nghiên cứu đáng làm gương mẫu.

fomer member
guest

REF: 173010
05/30/2007

Như vậy bác Ototot sẽ dich ra tiếng Pháp hay tiến Anh ra sao nhỉ? theo tôi thì cứ dịch như cũ cũng được. Vì làm sao mà người tây phương hiểu được chữ người hiền của Việt nam và Trung quốc hay dùng. Họ đâu biết mình nói người hiền là hiên tài của xã hội.
Một lần nưa cám ơn nguyen nhé

nvdtdnguyen
member

REF: 173016
05/30/2007

Những bài trước của tôi do không biết admin đã bật chế độ tự động không cho guest trả lời nên mấy bài trước của tôi guest tham gia trả lời không được!

ototot
member

REF: 173107
05/30/2007

Gởi former member: Không có "Từ điển Hán-Việt" nào cuả Nguyễn Văn Khôn cả. Nguyễn Văn Khôn chỉ soạn cuốn "Từ Điển Anh Việt."
Gởi nvdtdnguyen: Không có vấn đề Admin "bật tự động không cho Guest trả lời" ... mà chỉ có vấn đề "đặt mặc định" (set default) vào chữ "Không", mà trước đây "đặt" vào chữ "Có".

Trong cả hai trường hợp, người đăng bài vẫn có quyền chọn "Có" hay "Không".

Mong rằng ai chơi máy tính cũng hiểu thế nào là mặc định (default) và thận trọng trước khi nhấn "Yes", "OK", hay "Send" hay "Enter"...

Thân ái,

fomer member
guest

REF: 173116
05/30/2007

Gởi bác ototot, tôi rất kính trọng kiến thức của bác nhưng trong trường hợp này tôi xin nói với bác rằng tôi đang có cuốn tự điển ấy trong tay và đã chép nguyên văn trong đó ra . Đây là cuốn tự điển xuất bản trưóc 1975 của ba tôi để lại cho tôi .Cuốn này bìa màu xanh, bìa cứng, chữ mà vàng dày gần 1200 trang.Do nhà xuất bản khai trí phát hành. (Nghe nói ông chủ nhà sách khai trí ở Mỹ mới chết?)Ngoài cuốn tụ điển này Nguyễn văn khôn còn biên soạn cuốn tụ điển Hoa việt phải biết tiếng Tàu mới tra được vì tra theo bọ chữ nhà tôi cũng có nhưng bị mất cắp.Nhà tôi còn cuốn tự điển anh việt và việt anh của Nguyễn văn Khôn nói chung ông này chuyên biên khảo về tụ điển.
Chào bác.

fomer member
guest

REF: 173119
05/30/2007

Vì tôi không giỏi computer nếu không tôi chụp hình mấy cuốn tự điển Việt Anh Anh việt và Hán viềt rồi post lên cho bác xem. Thân ai. Hãy tin tôi đi

ototot
member

REF: 173147
05/30/2007

Tôi tin răng fm không nói dối, nhưng bản thân tôi đã có lần nói chuyện với Nguyễn Văn Khôn khi chúng tôi gặp nhau tại Ban Me Thuột, lâu lắm trước khi cuốn Từ Điển cuả ông ra đời (tức là từ 1956, gì đó)
Ông Khôn không phải là học giả, không có học vị gì, nói chi một nhà ngôn ngữ học; nhưng là người có tài, có chí, và đầy kiên trì.
Ông chỉ có một tác phẩm, còn lại bao nhiêu là lợi dụng danh tiếng cuả ông để kinh doanh. Sau 1975, từ điển cuả ông bị xuất bản bưà bãi cả ở trong nước và ngoài nước!

Thân ái,

nvdtdnguyen
member

REF: 173157
05/30/2007

Theo tôi 2 chữ "văn hiến" không chỉ có nghĩa là Văn hoá nghiên cứu đáng làm gương mẫu mà còn bao hàm nhiều hơn thế nữa.

dongtahoangds
member

REF: 173167
05/30/2007

Văn Hiến
Văn: Vẻ đẹp, lời văn, có học vấn, lễ phép. Hiến: người tài đức.
Văn hiến, nghĩa đen là sách và người tài đức, nghĩa thường dùng là: truyền thống văn hóa tốt đẹp lâu đời.
Văn Hoá
Văn: Vẻ đẹp, lời văn, có học vấn, lễ phép. Hóa: thay đổi, giáo hóa.
Văn hóa có nghĩa đen là: làm thay đổi cho tốt đẹp hơn.
Nghĩa thường dùng:
■ Văn hóa là sự giáo hóa về văn học.
NTTP: Dụng văn hóa trau tria nữ phách.
■ Văn hóa là chỉ chung các công trình của con người làm đời sống vật chất và tinh thần trở nên phong phú và tốt đẹp hơn.
Văn Minh
Văn: Vẻ đẹp, lời văn, có học vấn, lễ phép. Minh: sáng.
Văn minh là trình độ phát triển cao, sáng đẹp của một nền văn hóa về vật chất và tinh thần của một dân tộc.

Các dân tộc khác trên thế giới họ rất vui mừng và hãnh diện khi có được một chữ mới, không lý mình lại đành tâm vứt bỏ chữ nghĩa của ông cha chỉ trong một thiên kiến nhỏ bé của mình ?.Trong nhân gian còn có những từ không nằm trong tự diển mà người ta vẫn dùng...nhất là văn chương của Miền Nam,
Ngôn ngữ là một nhịp cầu nối liền tư tưởng, "Cái cầu càng nhiều ván thì càng chắc càng tốt"

nvdtdnguyen
member

REF: 173171
05/30/2007

Cảm ơn những góp ý chân thành của một trong 5 vị cao thủ của Trung Nguyên: Đông Tà.

Những lời mà Đông Tà nói thì tôi hoàn toàn đồng ý.

Nhưng mà tôi còn chưa rõ ở chỗ này

NTTP: Dụng văn hóa trau tria nữ phách.

Sau tự dưng có 4 chữ này xen vào và bốn chữ này là viết tắt của cái gì?

Cảm ơn!

dongtahoangds
member

REF: 173174
05/30/2007

Câu này là một câu ví dụ, tức là đem văn hoá để làm đẹp cho đời(chỉ người thiếu nữ vì bản tánh ưa chuộng cái đẹp)

Kiểu như câu : Văn dĩ tải đạo

Còn mấy chữ NTTP là tên của một người xưa

Bác OTOTOT thân,
Theo tôi biết thì ông Nguyễn Văn Khôn có thực hiện 1 cuốn tự điển Hán Việt ra đời vào khoảng giữa thập niên 50-60,
Cuốn này bìa màu Đỏ, tôi nhớ là nằm trong thư viện Quốc Gia và Văn Khoa SG.

dzaythoi
member

REF: 173180
05/30/2007

Dzaythoi xin góp chút tài mọn.
vì dzaythoi là bậc hậu bối dù đã học nho tự,hán tự hơn 4 năm nhưng vẫn phải chịu thua thôi.các Bác quả là uyên thâm (thật lòng đấy ạ).
nhưng dù sao thì cái chữ "văn hoá" đó được đúc kết từ một nền văn hoá trải qua rất rất nhiều đời khác nhau nên không thể giải thích "văn hoá" chỉ trong vài hàng,vài đoạn văn hay vài ngày được.chúng ta đang sống trong nền văn hoá hiện đại mà còn không giải thích được hết huống hồ là chúng ta không sống trong nền văn hoá đó thì làm sao giải thích được hết mọi cái đã xảy ra trong nền văn hoá đó chứ nói chi là văn hiến.

Có gì mạo phạm xin thất lễ.

dongtahoangds
member

REF: 173182
05/30/2007

dzaythoi thân mến

Văn hoá như một chuổi dài nối tiếp vô tận, không ngơi nghỉ ở một thời điển nào, nội chữ Hoá cũng đủ biết là khó rồi

Hoá cũng có nghĩa là sự biến cải, cải cách để tiến bộ, hoặc tốt đẹp hơn, Hoá cũng là biến hoá làm ra muôn màu muôn vẻ như dòng nước luân lưu chảy về biển khơi, Hoá còn có nghĩa là thị hiện dưới hình thức thăng hoa hơn kỳ diệu hơn để mang lại chân thiện mỹ cho đời sống.

dzaythoi
member

REF: 173185
05/30/2007

Dzaythoi cám ơn DongTaHoangDS nhiều lắm.dzaythoi đã hiểu thêm những gì anh muốn truyền đạt rồi.
Thân!
dzaythoi!!

fomer member
guest

REF: 173629
05/31/2007

Tôi xin nói thêm chi tiết này. Ông khai trí các đây 2,3 năm có về Vn ở luôn vầ đem theo40.000 đầu sách hay 4 tấn sách gì đó tôi cũng quên rồi nhưng báo chí đăng ông bị nhà nước tịch thu gần hết chỉ còn lại đọ1/3 thôi vì sách ông đem về là sach của nhà sách Khai trí xuất bản trưóc 1975, nhưng in lại tại Mỹ ông buồn sanh bịnh không biết còn hay mất.
Riêng về sach của ba tôi để lại là sach mua tại nhà sách khai trí xuất bản vào đầu năm 1960 và ba tôi mua cùng năm vì giấy phép ghi cấp vào tháng 11 năm 1959. QQuyển tự điển mà dongta thấy có lẽ cúng giống quển tôi có vì người ta xuất bản nhiều đợt thay màu bìa là chuyện thường.
Nhân đây tôi xin nói sach của Khai trí mua ở đâu không biết chứ mua ở nhà sách Khai trí thì luôn luôn có dấu mỘC vuộng chữ đỏ ghi nhà sach Khai trí ỏ trang sau cùng, Với tự điển dày ngoài dấu mộc đóng dấu còn có đòng hang chữ
Librarie KHAI TRI và dòng chữ 60-62 Rd Lê Lợi SAIGON.
Đây cũng là chi tiết đặc biệt của hiệu sách này còn sau 75 người ta in lậu ra sao thì tôi không rõ.

fomer menber
guest

REF: 173650
05/31/2007

Vấn đè ông Nguyễn v Khôn như thế nào không quan trọng, thực tế trước mắt thì ông biên soạn được nhiều cuốn tự điển thì cũng đủ cho ta khâm phục ông ấy rồi. 'Cũng như ông nguyễn Hiến Lê ông tự học mà biên dich nhiều sach rất hay, người ta nói ông tự học tiếng Hán, tiếng Anh...mà đâu cần bằng cấp thiên hạ vẫn gọi ông là học giả

mienngoc
member

REF: 416761
01/14/2009

Kính gởi bác Ototot. Bác vui lòng giúp cháu thêm những thông tin về ông Nguyễn Văn Khôn. Cháu rất cảm ơn. Mien ngoc.

	góp ý kiến

Kí hiệu: : trang cá nhân :chủ để đã đăng : gởi thư : thay đổi bài :ý kiến