|
Minhxotxa
member
ID 51664
05/03/2009
|
Chuyện người vừa tới Mỹ: Cạn ḷng
Diên Hồng, Trần Linh
Tác giả tên thật là Trần Quang Linh, 42 tuổi, vừa cùng gia đ́nh định cư tại Little Saigon tháng Ba, 2004, hiện đang đi học.
* * *
Chuyến bay BR 12T của hăng hàng không Đài Loan đi từ Taipei đến Los Angeles, từ từ đáp xuống sân bay lúc 14:00 ngày 20/3/04. Tôi cùng gia đ́nh vội vă rời khỏi chiếc máy bay to lớn với những nỗi cảm xúc vui buồn lẫn lộn khó tả. Thế là chúng tôi đă giă từ VN và đặt chân đến nước Mỹ, kể từ đây.... Cứ như một giấc mơ mà người đang tỉnh lại lâng lâng lạ kỳ, trong khi đôi chân bước đi vẫn nằng nặng như c̣n gánh chịu trên đôi vai chiếc ba lô hành trang vô h́nh của quá khứ chưa kịp cởi bỏ. Nối đuôi theo đoàn người bước vào khu vực sân bay Los. Tôi khẽ hát nhỏ: "....chân đi nằng nặng hoang mang, tai nghe tịch lặng rơi nhanh, dưới khe im ĺm..." lời nhạc của t́nh khúc "Ru đời đi nhé" của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn như vỗ về tâm tưởng của tôi!
Đa phần những hành khách đi trên chuyến bay này là người Việt xuất cảnh sang Mỹ để định cư theo các diện: ODP, HO, diện hôn thệ... Ngoài ra c̣n có những Việt kiều vừa về thăm quê hương, nay quay trở lại Mỹ. C̣n lại là những vị khách du lịch người Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc...và có cả một vài người Mỹ lớn tuổi trầm tĩnh.
Sau khi hoàn tất thủ tục nhập cảnh và thủ tục hải quan, chúng tôi những hành khách xuất cảnh sang Hoa Kỳ, như những cánh chim tuôn ra từ các hành lang khác nhau để rời sân bay Los Angeles. Dù hành lư chất ngổn ngang trên chiếc xe đẩy khá nặng và cồng kềnh, trời lạnh vẫn không ngăn nổi sự háo hức của tôi cùng vợ và hai con trong giây phút chuẩn bị gặp lại người thân trên đất Mỹ sau hơn 12 năm xa cách. Cha mẹ, hai em gái của tôi cùng gia đ́nh của chúng và vài người anh chị họ đang vẫy tay chào mừng cả "nhà tôi" đến Mỹ an toàn và suông sẻ.
Trong khi ánh đèn máy ảnh vụt lóe sáng để ghi lại những h́nh ảnh đoàn tụ gia đ́nh, tôi chợt nghĩ đến câu thành ngữ "cá nước chim trời" đă học hồi nhỏ, tôi tự ḿnh suy diễn: được sống tự do như cá nước chim trời th́ c̣n có điều ǵ sung sướng và thú vị hơn.... Cậu em rể của tôi vốn là người Lào đứng bên chắc nghĩ tôi đang vui nên cười. Xin cám ơn nước Mỹ đă tạo cho gia đ́nh tôi (và biết bao gia đ́nh khác nữa) cơ hội được hưởng không khí của "tự do". Giữa một thế giới "vàng thau lẫn lộn" như ngày nay, việc làm đó của người Mỹ thật đáng trân trọng biết bao!
Những chiếc xe hơi hiệu Camry của gia đ́nh nhanh chóng lăn bánh, đưa chúng tôi về hướng thành phố Westminster thuộc tiểu bang California, nơi có khu Little Saigon.
Người em gái ngồi cùng xe, chợt hỏi:
- Ngày đầu tiên đến Mỹ, anh cảm thấy ra sao?
- Sạch đẹp và lạnh. Tôi trả lời ngắn gọn.
Nhỏ em tôi cười và nói vội:
- Bây giờ là mùa xuân, cái lạnh đă bớt nhiều rồi anh ạ. Rồi Cali sẽ nóng lên rất nhiều....anh sẽ thấy sự đổi thay của thời tiết đến từng ngày.
Tôi đưa tay kéo cổ áo lên cao một chút như muốn làm cho người ấm thêm. Tôi chợt nhớ đến đêm trước khi vừa đến sân bay Đài Loan, trời đổ mưa và gió lạnh đến khiếp. Chiếc máy bay đi từ Saigon đến Taipei ḷng ṿng măi trên không mới đáp được xuống sân bay. Ai nấy hai tai ù và tức đến nhức óc. Nghe nói lúc đó ở Đài Loan t́nh h́nh chính trị có biến động, có cả việc súng nổ....
Tôi nói bâng quơ:
-Ừ có lẽ ở đây hôm nay không lạnh bằng ở Đài Loan hôm quạ... Em gái tôi lại mỉm cười:
- Rồi anh và gia đ́nh sẽ quen dần thôi, đừng lo ngại...thời tiết ở Cali là dễ chịu nhất đối với người Việt ḿnh, c̣n ở những tiểu bang khác mới đáng lọ...
- Cũng hy vọng là vậy! Để rồi xem... "Ai chưa đến Mỹ, chưa biết được ḿnh" phải không em?
- Anh vẫn thói quen lư sự ngày nào! Em tôi phán một câu đầy quả quyết.
Chúng tôi về đến nhà lúc 17:00pm. Căn nhà này là của cha mẹ tôi nằm trên đường Bolsa, Westminster. Đó là một căn nhà dạng mobile home mà theo cha tôi giải thích đây là loại nhà lưu động có thể di chuyển đi nơi khác, c̣n hiện nay nó được đặt trên một khu đất thuộc chủ tư nhân, nghe nói hàng tháng phải trả tiền đất cho chủ khoảng $700.
Căn nhà bằng gỗ màu trắng c̣n tốt, có 1 pḥng khách, 2 pḥng ngủ, 1 pḥng ngủ lớn dài và 2 toilet. Chung quanh có nhà kho, nhà để máy giặt và máy sấy, trước nhà có khoảnh sân nhỏ trồng nhiều loại hoa, nhiều nhất là hoa hồng, một vài bụi xương rồng, đặc biệt hơn cả, mẹ tôi c̣n trồng cả một cây thanh long có giàn để cây leo bằng gỗ tạp.... Những căn nhà mobile home không hẹn đều có điểm chung là không có cửa trước nhà mà cửa ra vào đều đặt ở bên hông nhà có mái che rộng, nơi này thường cũng là nơi đậu xe hơi. Xe đậu cách cửa hông căn nhà có khi chỉ khoảng từ tám tấc đến một mét (nói theo đơn vị đo lường của VN).
Ở Mỹ vấn đề nhà cửa và bảo hiểm là nỗi lo của không ít người Việt. Những ai có được nhà house hay mobile home mới bớt lo toan về gánh nặng tiền nhà hàng tháng. C̣n tiền bảo hiểm xe cũng khá cao, mức bảo hiểm thấp nhất là loại bảo hiểm một chiều đối với xe cũ và bằng lái mới cũng khoảng $700-$800/năm.
Mẹ tôi nói: "Ở Mỹ này tiền ăn hàng tháng chẳng bao nhiêu nhưng tiền nhà, tiền bảo hiểm xe, tiền sửa xe, tiền xăng, tiền điện, tiền nước, tiền điện thoại... như những ṿi bạch tuộc bủa vây lấy ḿnh....". tôi chợt hiểu ra rằng, cái ǵ cũng có cái giá của nó. Kể cả sự "tự do" cũng vậy! Ở Mỹ nếu ta có thể "tự do ngôn luận" "tự do cư trú" "tự do tôn giáo" "tự do về thiên hướng chính trị" và những sự tự do khác mà nhiều người, nhiều nước mong ước nhưng ngược lại những luật lệ nơi đây cũng khá phức tạp.
* * *
Một buổi chiều khi ngồi ở trạm xe bus gần ngă tư đường Brookhurst và Westminster, chuẩn bị đón xe về nhà sau khi vào cửa hàng 99 cent gần đó, tôi chợt bắt gặp ông lăo mù khoảng chừng trên 72 tuổi cũng đón xe buưt.
Một ông lăo VN với quần áo cũ rích và chiếc mũ màu đen bạc màu. Trông ông khá gầy nhưng khỏe. Ông bắt chuyện tự nhiên và nói vói tôi nhiều thứ....
- Chú em cũng đón xe bus à? Ông lăo vui vẻ hỏi.
- Dạ, cháu đón xe buưt lúc 5:45 chiều.
- Tôi cũng vậy! Ông lăo nói nhanh. Chú sang Mỹ lâu chưa?
- Dạ được chừng 10 ngày.... tôi nói nhỏ
Ông lăo bỗng cười ha hả, rồi nói liền một hơi:
- Qua nói cho chú biết... ở bên Mỹ này không "sợ đói" đâu, đồ ăn rẻ rề... chỉ có những khoản nhà ở, bảo hiểm, việc làm mới đáng lọ Quan trọng nhất là việc làm. Mới sang không biết ǵ đi cắt chỉ cũng được, cắt cỏ cũng xong, hay làm trong chợ cũng sống được.
Nhưng cái chính là phải biết học.... Au, học đủ thứ...học Anh văn, học lái xe, học nghề, học college, học đại học.... Chỉ có học mới vươn lên được mà thôi. Ở VN xài luật rừng, c̣n ở bên Mỹ này là rừng luật, hăy nhớ điều đó, chú em à. Biết vậy mà cố gắng học cho rành rẽ mọi thứ để cho người Mỹ không xem thường người Việt ḿnh.
Giây lát sau....
Một chiếc xe buưt trờ tới trạm, tôi vội vă lên xe, chỉ kịp nói với ông lăo. "Cháu phải đi đây. Tạm biệt ông....". Từ trên xe bus tôi thấy ông lăo vẫn mấp máy môi, h́nh như ông vẫn c̣n đang nói nói với tôi. Có lẽ vậy, bởi ông bị mù và ông cũng hơi lăng tai, tôi đă đi rồi mà chắc ông cũng chưa hay? Chiếc xe bus bỗng thắng gấp, mọi người trên xe như muốn nhào tới, bật khỏi chỗ ngồi của ḿnh. tôi giật ḿnh trở về với hiện tại, nh́n quanh, những người trên xe đều xa lạ, người Mỹ, người Mễ không có ai người VN cả ngoài tôi. Những điều ông lăo "chia xẻ" khi năy thật quư baù làm sao.
Tôi nhớ lại một câu danh ngôn phương Đông "nguyên nhân của cái sợ là sự không hiểu biết". Phải chăng, ông lăo đă chỉ cho ḿnh cách "chống sợ"? Tôi tự hỏi. Bởi, không ít người Việt mới sang Mỹ sinh sống, luôn mang tư tưởng sợ đủ thứ: sợ v́ không biết tiếng Anh, sợ v́ không biết làm ǵ để sinh sống, sợ lái xe hơi, sợ v́ không am hiểu luật pháp nước Mỹ, vv...
Làm sao ḥa nhập vào xă hội Mỹ mà vẫn giữ được bản sắc dân tộc và văn hóa của người Việt, thật là nan giải? Tôi là kẻ đến sau khá muộn màng, tuổi cũng không c̣n nhỏ (42 tuổi) trong khi đă có nhiều người Việt đến Mỹ sinh sống từ hơn 25 năm qua, cũng đă có không ít người có quốc tịch Mỹ, ai có thể chia sẻ với tôi và những người đến sau nữa những kinh nghiệm "ḥa nhập" có giá trị hơn? Tôi thầm cảm ơn ông lăo mù nhưng lại rất sáng suốt. Mà không hiểu sao, một ông già mù, lại đi trên đường phố Mỹ tấp nập những là xe hơi một ḿnh khá rành rẽ, chẳng có ai dẫn đưa cả... lạ thật!
Trong một đất nước năng động như nước Mỹ, khuynh hướng thúc đẩy mọi người đi ra ngoài mưu sinh để t́m niềm vui và hạnh phúc là điều phổ biến. Người Việt tại Mỹ cũng không sống ngoài quy luật này. Chồng một chiếc xe hơi đi làm, vợ một chiếc xe hơi đi làm, con cái trưởng thành mỗi đứa một chiếc xe hơi đi học hay đi làm.... mỗi người phải bươn chải theo cách của riêng ḿnh, cả tuần chưa chắc có một ngày gặp mặt nhau đầy đủ. H́nh ảnh cuộc sống của gia đ́nh cha mẹ và các em gái (đă có chồng con) của tôi là vậy. Cái ǵ sẽ liên kết với mọi người lại với nhau, sau những giờ học tập hay làm việc căng thẳng trên đất Mỹ?
Một vị linh mục tại một nhà thờ trong giáo phận Orange, đă khuyên: "Người Việt chúng ta hăy sống một cuộc đời có ư nghĩa, tràn đầy yêu thương...." (trong buổi lễ đầu tiên trên đất Mỹ, tôi đă được nghe lời khuyên này). Đây có phải là ch́a khóa giải mă vấn đề chưa? Tôi tự hỏi và không dám trả lời bởi "đối với tôi mọi việc c̣n quá mới", tôi chỉ cảm nhận được chứ chưa biết cách xử lư nào phù hợp nhất? Cái nóng hơn 100 độ F của Cali những ngày qua như khẳng định sự đổi thay khí hậu bất thường mà em tôi đă nói, trong ngày đón gia đ́nh tôi tại phi trường Los. Ngày tiếp ngày....
Tôi được người nhà thay nhau đưa đi đến những cửa hàng, siêu thị, chợ... xa gần nơi tôi trú ngụ, để " cho biết". Nó không khác những siêu thị, cửa hàng ở VN lắm, xét về mặt h́nh thức. C̣n về nội dung th́ khác nhiều, từ loại hàng, nguồn hàng, giá cả...cho đến cung cách phục vụ, tính tiền...Sự văn minh, hiện đại và khoa học được thể hiện rơ nét.
Ấn tượng nhất là khi tôi đến một cửa tiệm bán hàng đồ sộ của Wal Mart. Nghe nói đây là một tập đoàn kinh doanh với những chuỗi siêu thị, cửa hàng phát triển mạnh mẽ trên toàn nước Mỹ và cả những nước Châu Âu lớn khác như Pháp, Đức... với con số thương vụ hơn 256 tỷ Mỹ kim hàng năm và số liệu thống kê hơn 20 triệu người đi mua sắm đồ các cửa hàng của Wal Mart. Tập đoàn này hẳn là một tập đoàn bán lẻ lớn nhất và có ảnh hưởng nhiều nhất đến người tiêu dùng. Tôi rất ngạc nhiên khi đứa em gái đi cùng, nói "đây là tiệm có đủ thứ, khỏi cần đi chỗ thứ nh́" (one stop shop). Hàng ở đây buôn bán rẻ và ngày càng rẻ hơn. C̣n cậu em rể tôi th́ nói hóm hỉnh hơn "đây là nơi bán hàng cho người nghèo".
Tôi ngơ ngác hỏi lại:
- Người nghèo?
- Đúng thế, phần đông khách của Wal Mart hiện nay là những người di dân.... Bởi họ là những người ưa hàng rẻ tiền... mà "tiền nào của nấy" đồ rẻ dùng xong rồi đem bỏ không tiếc, không sót... lại phù hợp với tài chánh có giới hạn của dân nhập cư, người nghèo hay người có thu nhập thấp, thu nhập trung b́nh.... Cô em gái tôi lại lư sự nghe thật "kinh điển".
Tôi lại nghĩ khác, cửa hàng đầy ấp hàng các loại, xem ra rất đẹp và sang trọng lắm, người nghèo nào mua nổi đây? À, mà ở đất Mỹ này làm sao biết ai giàu ai nghèo nếu chỉ nh́n họ đi ngoài đường. Bởi tôi thấy, giàu cũng đi xe hơi, nghèo cũng đi xe hơi, người đi xe hơi cũ chưa chắc đă nghèo. Bằng chứng là có những tay chủ đất tại các khu mobile home gần nơi tôi cư ngụ, nghe nói giàu sụ, nhưng luôn đi chiếc xe hơi cũ mèm.
Cậu em rể tôi giải thích thêm:
- Nghèo, theo quan điểm của người Mỹ, có nghĩa là không có lợi tức hay có lợi tức quá thấp, phải đi vay mượn để sinh sống, bị lệ thuộc vào trợ cấp xă hội hay sống nhờ vào phiếu thực phẩm. Tiền kư thác trong các trương mục văng lai, tiết kiệm không được quá $2000 nếu độc thân, $3000 nếu có vợ. Chiếc xe dùng để di chuyển không quá $4,500 theo thời giá ....
Tôi không rơ lời giải thích này chính xác không nhưng về mặt nào đó những hiểu biết này có một giá trị nhất định đối với những người mới sang Mỹ như tôi.
Trời đă xế chiều nhưng cái nóng vẫn c̣n hừng hực. Tôi nh́n qua kiếng xe bên hông, trong khi đứa em gái đang lái xe trên đường rời khỏi cửa hàng Wal Mart. Những chiếc xe hơi mới, cũ, đủ loại, đủ đời.... nối đuôi nhau hối hả trong trời chiều. Ở VN những buổi tan tầm như vậy, thường là lúc kết thúc một ngày làm việc vất vả, người ta thường nhanh chóng về nhà nghỉ ngơi hay đi nhậu lai rai cùng bạn bè. C̣n ở đây, trên đất Mỹ chiều tối chưa hẳn kết thúc một ngày làm việc, nhất là đối với người Việt. Có người nhanh chóng lao đến một chỗ làm việc khác để làm thêm, có người phóng vội đến trường học vv... chưa kể nhiều người làm cho các hăng tranh thủ ở lại làm overtimẹ
Cậu em rể tôi nói tiếp một cách b́nh thản:
- Giờ làm việc tại các hăng bên này thường chia từng ca, mỗi hăng có mỗi quy định khác. Phổ biến nhất là những ca làm từ 6:00 sáng tới 1:45 trưa, và ca làm từ 2:00 trưa đến 11g45 đêm. Người này đi, người nọ chạy về, người nọ đi, người này lại chạy về. Cuộc sống vận động xoay ṿng đến chóng mặt... nh́n vẻ mặt trầm ngâm của cậu em rể sau khi nói xong. Tôi không ngăn được cái chép môi thở dài, buông gọn câu:
- Ở đâu cũng phải làm, ở VN cũng vậy thôi! ... "Ai ơi bưng bát cơm đầy, dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần".
Cô em gái tôi băn khoăn:
- Anh nhắc câu ca dao đó nghe sao khô rốc và nặng nề quá....
Rồi chẳng ai nói điều ǵ nữa, không khí im lặng chợt đến đột ngột. Có lẽ với chuỗi ngày bận rộn mưu sinh trên "đất khách quê người" ít ai có thời gian chựng lại nghĩ về bản thân ḿnh chăng?
* * *
Trên đất Mỹ này, vẫn hiện hữu những cộng đồng dân tộc khác đến cư trú với bản sắc riêng đặc thù của ḿnh, trong đó có người Việt chúng tạ Ngẫm những câu nói "Lửa thử vàng, gian nan thử sức" "có thức đêm mới biết đêm dài".... Chúng ta chắc hẳn không thể nào v́ những vất vả tranh đua đời thường, mà đánh mất đi đạo lư làm người "sống yêu thương nhau" người VN chúng tạ Dân tộc ta vốn có truyền thống "tương thân tương ái" "lá lành đùm lá rách". Người VN luôn cỡi mở tấm ḷng với nhau và với mọi người, dù đang sống " nơi đất khách quê người".
Hăy "cạn ḷng" với nhau theo nghĩa bóng tức "sống hết ḷng" v́ nhau, thay v́ "cạn ḷng" theo nghĩa đen thô kệch của nó "không c̣n ǵ với nhau nữa". Tôi không rơ những suy nghĩ thô thiển của ḿnh, khi sống chưa đầy 30 ngày tại Mỹ của tôi, có phù hợp không về mặt văn chương chữ nghĩa hay so với thực tế cuộc sống, nếu có thiếu xót th́ thật đáng trách.... Song đối với tôi, khi nghĩ đến được điều sau cùng này tôi thấy ḿnh tự tin hơn nhiều.
Những làn gió thoảng mang hơi lạnh từ xa đưa tới làm dịu cơn nóng nực của Cali có khác... tôi tự nhủ: cuộc đời khó mong sự "thập toàn thập mỹ" luôn tự vấn lương tâm ḿnh để không phải hối tiếc về những việc ḿnh đă làm. Tôi nhớ lại lời của một người bạn đồng hành trên chuyến bay đến Mỹ vừa qua, khi nói về việc đi định cư tại Mỹ. "thà đến trễ c̣n hơn không đến". Vâng, tôi đồng ư với ư kiến này. V́ thế, cho dẫu có "lên thác xuống ghềnh" trong cuộc sống mới "làm lại từ đầu", tôi sẵn sàng đương đầu với thử thách để vươn lên không ngừng. Trong khi ở đâu đó trong trái tim ḿnh, h́nh ảnh quê hương VN sẽ vẫn luôn nhắc nhở tôi nhớ về "nguồn cội" của ḿnh.....
oOo
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
