|
nvdtdnguyen
member
ID 19474
01/31/2007
|
THUẬT XỬ THẾ CỦA NGƯỜI XƯA(31 truyện:Phần VI)
Truyện 11
11. THẾ NÀO LÀ ĂN TRỘM
Nước Tề có họ Quốc là địch phú.Nước Tống có họ Hướng là bần cùng. Họ Hướng đến học cách
làm giàu của họ Quốc. Họ Quốc nói:
- Tôi giỏi về nghề trộm. Trộm năm đầu th́ đủ ăn, đến năm
hai th́ giàu có, năm thứ ba th́ đại phú. Nhờ của cải dư thừa tôi mới giúp được người nghèo khổ.
Họ Hướng nghe vậy mừng lắm, bèn về làm nghề trộm cắp.
Ngày nào họ Hướng cũng ŕnh ṃ chực đục tường khoét vách, chẳng may bị người ta bắt được, bỏ tù và gia sản bị tịch biên. Họ Hướng rất đau khổ. Ra tù, ông đến nhà họ Quốc trách hận. Họ Quốc hỏi:
- Ông ăn trộm thế nào nói tôi nghe?
Họ Hướng thuật lại việc làm của ḿnh. Họ Quốc nghe xong giảng cho ông nghe: Trời có bốn mùa, đất có vật sản. Nhờ đó mà ruộng vườn màu mỡ tốt tươi, tôi thu hoạch nó, chất thành kho
đụn. Lại nữa, ở trên bộ tôi ăn trộm cầm thú, ở dưới nước tôi ăn trộm cá tôm đều là sản vật của Trời Đất, chứ đâu phải của riêng ai? Ăn trộm của Trời Đất không bị tai vạ. C̣n ông ăn trộm tài sản của tư nhân tất nhiên phải mắc tội, c̣n trách ai được?
Họ Hướng nghe rồi ḷng vẫn nghi hoặc, bèm t́m tới một vị tiên sinh để thỉnh giáo. Tiên sinh giảng giải như lời họ Quốc.
LỜI BÀN:
Đoạn văn trên của nhà tư tưởng Liệt Ngự Khấu, dùng lời ẩn dụ để nói rằng cuộc sống thường nhật của mỗi người là phải chăm lao động. Mọi sản vật do con người tạo ra, gốc gác của nó vẫn có sẵn trong thiên nhiên, có điều người ta có chịu làm việc hay không mà thôi. Ta để ư, cây cối đứng một chỗ mà vẫn sống được là v́ trong đất có chất bổ dưỡng cho cây cối, nhưng rể cây phải "chịu" làm việc hút chất bổ vào. Hoa lá có đủ màu xanh, hồng, tím, bạch là do trong không khí có chất bổ dưỡng, hoa lá có tiếp nhận những chất đó hay không. Trong nước sông, nước biển, nước ao hồ... Có vô vàn loài thủy tộc th́ nước có chất bổ dưỡng. Mọi loài cùng tranh sống đều phải làm việc. Họ Quốc nói việc "ăn trộm" là nói theo nghĩa bóng, Hướng hiểu theo nghĩa đen. Đọc lịch sử thời Xuân Thu ta thấy, họ Quốc là quan thượng khanh của Tề, giàu có khác ǵ một tiểu vương lại chăm lo làm việc và có ḷng từ thiện. Ở Tống có họ Hướng (điển h́nh như Hướng Thú) cũng là một đại phu chuyên về mặt quốc chính, suốt đời ông chuyên nghiên cứu về thuật an dân. Hướng Thú không để ư đến gia cảnh của ḿnh, suốt đời hết Tấn lại sang Sở, gia cảnh cơ cực. Ở đây tác giả nói về ngụ ngôn. Rất tiếc họ Hướng không hỏi rơ cách ăn trộm thế nào trước khi hành động. Ngày nay, phương tiện, đất đai... C̣n dồi dào mà vẫn có người không chịu làm việc, chỉ mong "một đêm ăn trộm bằng ba năm làm", có đáng buồn không.
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
 |
|
nvdtdnguyen
member
REF: 123550
01/31/2007
|
Truyện 12
12. MẠO BIỆN CỨU TRI KỶ
Mạo Biện nước Tề là thực khách của Tĩnh Quách Quân Điền Anh, Biện có nhiều tật xấu nhưng lại được Tĩnh Quách Quân yêu v́. Thực khách trong nhà ai nấy không vui liền xúm lại can, kể cả
Mạnh Thường Quân Điền Văn (con của Điền Anh). Tĩnh Quách Quân nổi giận nói:
- Các ngươi chết đi đừng phá nhà ta! Dẫu sau này ta có v́
Mạo Biện làm hư hại ta vẫn cứ làm! Rồi cho Mạo Biện ở pḥng nhất, bắt con trưởng ḿnh phải
hầu hạ, cơm nước mỗi ngày ba lần. Vài năm sau, Tề Uy Vương mất, Tề Tuyên Vương thay. Tuyên Vương rất ghét Tĩnh Quách Quân. Không bao lâu Tĩnh Quách Quân bị băi chức Tể tướng, trở về ấp Tiết ở với Mạo Biện. Sau đó Mạo Biện xin gặp Tề Tuyên Vương. Tĩnh Quách Quân nói:
- Tuyên Vương ghét Điền Anh mỗ. Tiên sinh đến đó ắt chết!
Mạo Biện cười buồn:
- Mạo Biện này vốn không muốn sống. Cứ để tôi đi. Mạo Biện tới gặp vua Tề, Tề Tuyên Vương giận, có ư muốn giết ông ta, hỏi:
- Ta nghe, ngươi được Tĩnh Quách Quân yêu quư, nói ǵ cũng nghe phải không?
Mạo Biện đáp:
- Yêu quư th́ có, c̣n nghe th́ không.
Vua gằn:
- Có ǵ làm bằng chứng?
Mạo Biện nói:
- Có đó! Hồi Đại vương c̣n là Thái tử, Biện tôi có bảo với Tĩnh Quách Quân: "Thái tử có tướng bất nhân, má phị mắt híp giống như đầu heo luộc, hăy phế đi, để lập công tử Giao Sư (con bà Vệ Cơ)".
Tĩnh Quách Quân khóc, nói:
- "Tôi không nhẫn tâm làm việc đó được!". Đại vương nghĩ xem, nếu Tĩnh Quách Quân nghe lời tôi th́ đâu có ngày hôm nay? C̣n một chuyện nữa, Tể tướng Chiêu Dương của Sở muốn đem ấp phong của ḿnh rộng gấp mấy lần ấp Tiết để đổi lấy ấp Tiết, tôi xúi nên đổi, Tĩnh Quách Quân
than:
- "Ấp Tiết là của tiên vương phong cho. Bây giờ tuy bị chúa công ghét bỏ, nhưng nếu đem đổi đi, th́ khi xuống suối vàng, biết trả lời sao với tiên vương đây? ".
Đó là bằng chứng. Tề Tuyên Vương nghe vậy cảm động nói:
- Tĩnh Quách Quân đối với quả nhân tốt như vậy ư? Quả nhân c̣n trẻ không hiểu được việc đời. Tiên sinh có thể v́ quả nhân mà vời Tĩnh Quách Quân về triều được không?
Mạo Biện đáp:
- Xin tuân mệnh!
Tĩnh Quách Quân mặc áo, đội măo mang kiếm báu, tất cả đều của tiên vương ban cho, về triều gặp Tuyên Vương. Tuyên Vương xin lỗi rồi mời ông làm Tướng Quốc. Ông từ chối măi không
được bèn nhận lời.Người ta khen Mạo Biện địa vị tuy thấp hèn nhưng vẫn vui vẻ, sẵn sàng cứu được ân nhân tri kỷ trong lúc hoạn nạn.
LỜI BÀN:
Mạo Biện có nhiều tật xấu nhưng không rơ là tật ǵ. Có điều, người dị tật nhiều khi hay có dị tài. Bọn thực khách dèm pha Mạo Biện với Điền Anh có lẽ v́ nhăn quan của họ không thấy được cái
hay của Mạo Biện. Bao nhiêu khách đều ghét Mạo Biện, chỉ riêng Điền Anh nhận Mạo Biện làm tri kỷ, th́ Điền Anh vẫn có chỗ hơn người. Chỉ có anh hùng mới biết được anh hùng. Điền Anh bị thất sủng. Bao nhiêu thực khách không ai hiến kế ǵ để giúp Điền Anh. Chỉ có Mạo Biện cả gan gặp Tuyên Vương. Chúng ta ngạc nhiên khi vua hỏi: "Ta nghe, ngươi được Tĩnh Quách Quân yêu quư nói ǵ cũng nghe phải không? ". Câu hỏi là "trúng ư" Mạo Biện rồi. Mạo Biện liền dẫn những điều Điền Anh không nghe ḿnh. Một câu mà Mạo Biện nói gần như chửi Tuyên Vương: "Thái Tử có tướng bất nhân, má phị mắt híp giống như đầu heo luộc". Trong trường hợp này, Mạo Biện càng quá lời càng tốt cho Điền Anh. Giả như Tuyên Vương không hỏi câu đó, mà hỏi một câu nào khác bất kỳ, ví dụ câu: "Tên Mạo Biện kia, ngươi đến đây xin xỏ cho Điền Anh à? "hoặc: "Cút ngay! Ta sẽ cắt lưỡi quân thuyết khách"... th́ Mạo Biện có thuyết phục được không? Việc ấy không xảy ra, nhưng ta dám quả quyết rằng "được"! Là v́, những người ăn nói giỏi th́ bất kỳ câu nào họ cũng có tài để trả lời. Vả lại, theo sử, Tề Tuyên Vương là một ông vua có nhiều đức tính lạ. Rất thích vui thú, lại cũng thích bàn luận về văn học, triết học. Tề Mạo Biện là tay gan dạ, mưu trí đă không phụ ḷng Điền Anh. Điều này cho ta một bài học kinh nghiệm, không nên đánhgiá ai một cách vội vàng, đă kết bạn với ai th́ phải đem hết ḷng thành ra mà đối xử với họ. Trong đời chỉ cần một việc làm cao cả và đúng chỗ cũng đủ bù vào trăm ngàn lần ḿnh đă nhờ đỡ họ...
|
1
|
|
|
Kí hiệu:
:
trang cá nhân :chủ
để đă đăng
:
gởi thư
:
thay đổi bài
:ư kiến |
|
|
|
|
|
