|
nvdtdnguyen
member
ID 19457
01/31/2007
|
THUẬT XỬ THẾ CỦA NGƯỜI XƯA(31 TRUYỆN:phần V)
Truyện 9
9. NƠI CHUỒNG NGỰA
Ngày xưa có một hàn sĩ đến kinh để ứng thí. Trong lúc đợi đến ngày thi chàng tạm ngụ tại một quán rộng răi bề thế. Nhà quán thấy chàng túng thiếu tiền liền cho ra ngủ ngoài chuồng ngựa. Một hôm chàng đi thi về ghé lại chuồng ngựa bỗng thấy cháy bùng bùng phía trước, chàng hàn sĩ vừa kêu vừa cứu lửa, vừa chạy t́m đồ dập lửa. Lửa cháy gây thiệt hại cho quán khá nhiều. Chủ quán dẫn chàng lên cáo quan, nói:
- Gă thư sinh này xin ngụ nhà tôi, hắn không có tiền bạc ǵ nên tôi không cho ngụ trong nhà, cũng không nỡ đuổi nó, chỉ cho nó ở tạm chuồng ngựa mà không tính tiền. V́ thế nó đâm ra oán
hận đốt nhà tôi để trả thù!
Án quan hỏi:
- Việc gă thư sinh này đốt nhà mụ, có ai thấy, có ai làm chứng?
Mụ quán nói:
- Bẩm quan, trưa vắng ít khách văng lai, nhưng chính mắt tôi thấy hắn đốt nhà xong, miệng th́ hô "lửa cháy", chân th́ chạy t́m chỗ trốn.
Lúc ấy quan án nghĩ thầm: "Có lư nào mụ quán đặt điều để hại gă này? V́ mụ cho hắn ngủ ngoài chuồng ngựa, không tính tiền, vậy là người tốt rồi". Án quan tin lời mụ không cần nghe lời biện bạch của gă thư sinh. Án quan bắt chàng bỏ tù.Hai năm sau măn án, chàng ghé lại kinh hỏi thăm th́ biết tin ḿnh đậu. Nhưng v́ không có mặt ḿnh lúc đó để điện thí, th́ cầm bằng công cốc. Chàng buồn và hận. Hàn sĩ kia kiếm đâu được bộ áo nho sinh lịch sự, chàng ghé lại quán quầng ra sau chuồng ngựa bật lửa đốt nhà kho rồi chạy ra phía trước, vờ như thực khách mới bước vào quán. Chàng vừa gọi thức ăn vừa đưa mắt nh́n khói phía sau cuốn lên ngùn ngụt... rồi mới hô hoán lên: "Cháy nhà... Cháy nhà", rồi cũng chạy đi t́m gàu múc nước dội lửa. Mọi người xúm lại dập tắt ngọn lửa. Chủ quán dường như không nhớ mặt chàng.
Hàn sĩ bỏ đi, c̣n càm ràm mấy tiếng:
- Ôi cuộc đời! Kẻ có công th́ bắt bỏ tù, c̣n người có tội được thưởng!...
LỜI BÀN:
Chàng thư sinh có vẻ như cay cú với cuộc đời. Xét ra mụ quán không có ǵ độc ác, v́ nóng ruột mà thiển cận mới đổ oan cho chàng. Ngày xưa, bậc quân tử không mấy khi biện bạch nỗi oan khúc của ḿnh. Hoặc có biện bạch mà người ta không nghe th́ họ cũng không thèm oán hận. Xét cho kỹ, oán hận cũng không lợi ǵ.
Nhà Phật nói: "Nỗi oan không nên biện bạch. V́ biện bạch th́ không hỉ xả". Nhưng tác giả của bài "Nơi chuồng ngựa" có một ư khác. Ư tác giả muốn nói, người đời thường hay lầm lẫn, hay có
những phán đoán chủ quan. Kẻ có công đáng ra phải được thưởng, người có tội phải bị trừng trị. Ở đây th́ ngược lại. Để được công b́nh, xét công và tội của một người, kẻ có trách nhiệm xét việc không nên xét một cách vơ đoán.
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
 |
|
nvdtdnguyen
member
REF: 123411
01/31/2007
|
Truyện 10
10. BIỂN CÁ LỚN
Tĩnh Quách Quân Điền Anh muốn xây lại thành Tiết cho thật uy nghi hùng tráng, đám thực khách của ông khuyên can, nhưng Điền Anh vẫn không nghe, c̣n hạ lệnh:
- Ai can, ta sẽ chém!
Có một ông khách đến nói:
- Cho tôi gặp Tĩnh Quách Quân, tôi sẽ nói ba tiếng thôi, nếu dư tiếng nào th́ buộc tôi đi!
Tĩnh Quách Quân gọi vào. Khách nói:
- Biển cá lớn!
Rồi quay lưng chạy, Tĩnh Quách Quân gọi theo:
- Mời khách ở lại! Mời khách ở lại!...
Khách vừa chạy vừa nói:
- Kẻ hèn này không dám đùa với cái chết!
Điền Anh nói:
- Không sao! Xin hăy nói tiếp!
Khách nói:
- Ngài không nghe nói loài cá lớn sao?
Lưới không bủa được nó. Câu không kéo được nó. Nhưng nếu nó mắc cạn th́ loài kiến tư tẹo kia cũng xâu xé nó được. Nước Tề với ngài giống như biển với cá lớn vậy. Ngài c̣n nước Tề th́ ấp Tiết này có kể chi? Nhưng nếu nước Tề mất th́ dù thành Tiết này có xây đụng trời cũng vô ích.
Tĩnh Quách Quân Điền Anh tỉnh ngộ đáp:
- Phải!
Rồi bỏ ư định xây dựng thành Tiết.
LỜI BÀN:
Đây là đoạn văn nói về nghệ thuật thuyết phục. Ba tiếng "Biển cá lớn" chưa đủ ư nghĩa muốn nói, nhưng ông khách phải nói vậy để gây sự ṭ ṃ của người nghe. Đó là điều tiên quyết. Kế đến ông khách quay lưng chạy càng làm tăng thêm sự chú ư, đó là điều thứ nh́ để "hấp dẫn" người nghe. Kết quả Điền Anh phải bỏ ư định xây thành Tiết. Trên phương diện lịch sử, ta biết, ấp Tiết là đất phong của vua Tề cho Tướng Quốc Điền Anh. Ta có thể h́nh dung đó là một quốc gia trong một quốc gia. Xây thành kiên cố để chống giặc cũng không đến nỗi phung phí; nhưng chỉ làm riêng cho một ấp Tiết thôi, th́ đó là "v́ nhà" chứ không phải "v́ nước". Xây riêng cho ấp phong của ḿnh mà hao tốn của người dân, thâm lạm công quỹ, không mang tính toàn diện và quốc pḥng th́ bất lợi đủ điều:
Triều đ́nh sẽ nghi kỵ ông, dân chúng sẽ khổ cực v́ ông... Lời ông khách thuyết Điền Anh nhằm vào chỗ này. Sau khi Điền Anh mất, Điền Văn là con lên nối nghiệp được vua Tề phong là Mạnh Thường Quân, ấp Tiết vẫn là ấp phong như cũ.
|
|
|
|
lynhat
member
REF: 123505
01/31/2007
|
Chào anh,
Tui thấy anh viết về những Thuật Xử Thế rất là hay. Khâm phục và ngưỡng mộ từ đầu đến chân về kiến thức bao la của anh. Tui muốn mời anh d́a làm Quân Sư cho tui. Số là như dzầy :
Tui và anh em của tui làm chủ địa bàn chạy taxi, bến cảng tàu dzà khu khuân vác ở Quận 2. Tui muốn mở mang bờ cỏi sang Chợ Bà Chiểu và Cầu Ông Lănh. Tui có đều động anh em tui tới hai khu này, nhưng bị người ta dzợt tơi bời hoa lá.
Tui mong muốn mời anh giúp cho vài ư kiến để tiêu diệt hai khu này. Khi b́nh định thiên hạ rùi, tui sẽ chia cho anh phân nữa Giang San.
|
|
|
|
nvdtdnguyen
member
REF: 123540
01/31/2007
|
Thứ nhất:Bị ai dzợt?
Thứ hai:Chợ Bà Chiểu là nơi gần nhà tui, Mr đây muốn mở rộng th́...khó!
Thứ ba:Sir đây nói chưa được rơ ràng!Anything else, sir?
|
1
|
|
|
Kí hiệu:
:
trang cá nhân :chủ
để đă đăng
:
gởi thư
:
thay đổi bài
:ư kiến |
|
|
|
|
|
