|
nvdtdnguyen
member
ID 18187
12/24/2006
|
Ư Cao T́nh Đẹp-Nhiều tác giả(phần 2)
Phần 2:Đừng ngại ngùng
Tác giả: Stefan Zweig.
Hồi đó tôi học ở một trường trung học Vienne. Anh bạn giỏi nhất lớp là một học sinh mười sáu tuổi, có thiên bẩm đặc biệt về mọi phương diện. Rất siêng năng, có cao vọng, có giáo dục, đẹp trai, thông minh xuất chúng; hết thảy chúng tôi đều công nhận tương lai của anh sẽ rực rỡ. V́ vậy chúng tôi mượn tên nhà ngoại giao đại tài Metternich để đặt biệt hiệu cho anh. Có lẽ người ta có thể trách anh một điều là anh ăn bận bảnh bao quá, lúc nào cũng tề chỉnh; quần luôn có nếp mới ủi, cà vạt thắt rất có nghệ thuật.
Những ngày mưa, người tài xế của thân phụ anh lái một chiếc xe lộng lẫy đưa đón anh. Nhưng mặc dầu sống xa hoa, anh vẫn rất giản dị nên chúng tôi đều quư mến anh.
Một buổi sáng, mọi người ngạc nhiên thấy chỗ ngồi của «Metternich» bỏ trống. Tới buổi trưa người ta mới cho hay lư do. Thân phụ anh là một nhà lư tài có tiếng, ông vừa mới bị bắt đêm trước. Công việc làm ăn của ông là một vụ lường gạt đại quy mô. Chỉ hôm trước hôm sau, mấy ngàn người nghèo khó, cực khổ kư cóp trong bao lâu bỗng bị bóc lột hết ráo. Các báo lá cải đăng những tít to tướng làm rùm beng vụ đó lên, in h́nh thủ phạm và gia đ́nh trong bài tường thuật.
Chúng tôi hiểu anh bạn đáng thương đó v́ sao nghỉ học. Nhục nhă quá, anh không dám nh́n mặt chúng tôi. Chỗ ngồi của «Metternich» bị bỏ trống hai tuần lễ, trong hai tuần đó báo chí vẫn tiếp tục bêu xấu.
Tới tới tuần lễ thứ ba, một buổi sáng, cánh cửa mở ra và «Metternich» bước vô. Anh cúi đầu xuống, đi lại chỗ ngồi, mở sách ra và gục đầu đọc liền. Suốt hai giờ học anh không hề ngước mắt lên tới một lần.
Nghe tiếng kiểng, chúng tôi ào ào túa ra hành lang để nghỉ học mười phút. «Metternich» ra trước chúng tôi, quay lưng lại và đứng trước cửa sổ, cô độc, bề ngoài có vẻ chăm chú ngó kẻ qua người lại ở ngoài đường. Chúng tôi biết anh làm bộ « dữ dằn », « nan du » như vậy chỉ để tránh cặp mắt chúng tôi thôi. Anh đứng yên một ḿnh, trong góc của anh.
Chúng tôi bỗng nhiên mất vui, thấu nỗi cô độc ghê gớm của anh. Chúng tôi biết rơ anh bạn đáng thương đó đương chờ một cử chỉ thân ái của chúng tôi. Nhưng chúng tôi rụt rè, ngại ngùng không tiến lại gần anh, không biết tỏ thiện cảm với anh cách nào để khỏi chạm ḷng tự trọng của anh. Chúng tôi hèn nhát, chần chừ hoài, không dám bước bước đầu.
Trong khi c̣n ngại ngùng do dự không biết nên có thái độ ra sao th́ kiểng lại đánh, thế là hết giờ ra chơi. Nghe tiếng kiểng, «Metternich» quay phắt lại, chẳng nh́n ai, vội vă về lớp. Nhăn nhó, bực tức, môi nhợt nhạt, anh ngồi vào bàn rồi lại cúi gầm đầu vào cuốn sách. Tan học buổi sáng, anh hấp tấp ra về liền.
Chúng tôi cảm thấy khó chịu về sự nhút nhát của ḿnh, cùng nhau t́m cách cứu văn. Nhưng đă quá trễ, cơ hội đă bỏ lỡ, không c̣n trở lại nữa. Sáng hôm sau, chỗ ngồi của anh lại bỏ trống. Chúng tôi kêu điện thoại về nhà anh th́ anh không có nhà. Tội nghiệp anh, ở trường về, anh thưa với ba má, anh bỏ học. Và ngay tối hôm đó, anh rời kinh đô Vienne để đến một thị trấn nhỏ, làm công trong một tiệm bán thuốc. Từ đó chúng tôi không gặp lại anh nữa.
Nếu anh tiếp tục học th́ chắc chắn anh em chúng tôi không ai theo kịp được anh. Hiển nhiên là tại chúng tôi ngần ngại, do dự, không biết ngỏ ít lời an ủi mà lúc đó anh rất cần, nên anh mới bỏ học làm hại tương lai của anh như thế. Buổi sáng đó, chỉ cần một lời thiện cảm, một cử chỉ âu yếm là anh đủ sức vượt qua khỏi cảnh khốn khổ của anh. Chúng tôi không tỏ chút thân t́nh với anh, hoặc lănh đạm, hoặc xấu bụng. Không. Chỉ tại chúng tôi thiếu can đảm. Rất nhiều khi chúng ta thiếu can đảm nên không t́m được lời thích hợp để nói đúng lúc. Đành rằng, đến hỏi chuyện một người có ḷng tự trọng đang bị thương tổn mạnh là một việc làm khó khăn và tế nhị. Nhưng kinh nghiệm lần đó đă cho tôi bài học là đừng bao giờ do dự, cứ nên theo xúc động đầu tiên của ḷng mà cứu giúp một người đau khổ v́ chính trong khi người khác đang bị gian nan, một lời nói, một cử chỉ của ḿnh mới có giá trị nhất.
===============================================
Xem tiếp phần 3.
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
 |
|
nvdtdnguyen
member
REF: 112828
12/24/2006
|
Phần 3:Vẫn c̣n hy vọng
Tác giả:A.J. Cronin
Suốt mùa đông năm đó, tôi ở làng Castelmare, một làng bị tàn phá gần như hoàn toàn ở gần Livourne (Ư) và sáng nào tôi cũng gặp cụ bà Maria Bendetti. Nhỏ con, mảnh khảnh, nhăn nheo, cụ đi chân không, bận một chiếc áo đen đă bạc, màu đen đă ngă qua màu hung hung đỏ, đầu quấn một chiếc khăn quàng đen, lụm khụm, vai mang nặng một cái gùi nan.
Mặt cụ tóp lại, sạm đen, tiều tụy, ưu tư, mang nét đau khổ, rầu rĩ, thất vọng. Cụ bán cá, những loại cá kỳ dị nhưng không ngon của vùng Địa Trung Hải. Dân làng chỉ sống bằng những con cá đó với ít ḿ ống. Tôi đă biết làng đó thời c̣n thái b́nh, dân chúng sung sướng vô tư lự. Bây giờ họ ở trong một công trường nhỏ xíu, nhà cửa đă sập hết v́ bom đạn, chỉ c̣n đống gạch vụn, không nghe thấy tiếng cười, tiếng hát như ngày xưa. Không khí phảng phất mùi hoa trúc đào nên cảnh tượng thê thảm như trong nghĩa địa, làm cho tôi đau ḷng. Nơi đó trước kia tôi thích biết bao, bây giờ chết rồi; cảnh tan hoang trần trụi đó thật xót xa, tuyệt vọng.
Hầu hết các thanh niên đă bỏ xứ đi nơi khác. Nhưng các người già và trẻ con th́ c̣n ở lại; họ lầm lũi đi như bóng ma trong cảnh đổ nát; có mấy chiếc thuyền và mấy chiếc lưới vá víu bậy bạ, họ cực khổ lắm mới kiếm được miếng ăn, chỉ vừa đủ cho khỏi chết.
Trong số những người ở lại có cụ Maria. Đôi khi cụ dắt theo một em bé gái mười tuổi, chắc là cháu của cụ. Gầy ốm, rách rưới, em đi chân không, lon ton bên cạnh cụ, vừa đi vừa rao : « Cá đây, cá tươi đây! » như cố làm cho người ta tin rằng cá mới ở dưới nước lên. Tôi nhận xét hoàn cảnh hai bà cháu mà không khỏi buồn rầu, lo ngại cho họ : họ có vẽ cố bám lấy một dĩ văng đă qua, qua hẳn rồi! Quả đúng là một ảo vọng!
Một buổi sáng, khi họ đi qua công trường tan hoang, tôi hỏi chuyện họ. Trong chiến tranh họ đă thoát chết khi bị dội bom và bây giờ họ sống trong cái hầm ở hẻm Eustacia, khu nghèo nhất của làng không bị tàn phá.
V́ trong ḷng xót xa, đâm ra bi quan, tôi hỏi cụ :
V́ sao cụ không đi nơi khác? Ở đây c̣n có tương lai ǵ nữa đâu? … Tàn phá hết rồi … Hết hẳn rồi.
Cụ làm thinh một chút rồi chậm chạp lắc đầu :
Đây là quê hương của ḿnh. Với lại đâu có hết hẳn.
Rồi hai bà cháu bước đi, tôi có cảm tưởng như họ vui vẻ nháy mắt với nhau, ra vẻ hóm hỉnh, biểu đồng t́nh.
Thấy vậy tôi sinh ra ṭ ṃ. Mấy ngày sau, tôi bất giác ḍ xét xem họ đi đâu, không cố ư ŕnh ṃ. Buổi sáng tôi thấy họ đi làm những công việc hàng ngày như mọi người, nhưng buổi chiều th́ không thấy họ đâu hết. Mấy lần, sau bữa trưa, tôi đi qua hẻm Eustasia : căn pḥng nhỏ của họ luôn luôn vắng tanh. Có thể rằng hai bà cháu đó không chất phác như tôi tưởng chăng? Tại sao buổi chiều nào họ cũng đi khỏi? Họ có làm ǵ ám muội không? Buôn lậu hoặc chợ đen?
V́ nghi ngờ như vậy, nên một buổi nọ, tôi bỏ hẳn giấc trưa trên băi biển, lại hẻm Eustasia sớm hơn mọi lần. Tôi núp dưới một cái cổng, ŕnh căn nhà của cụ. Tôi không phải đợi lâu. Khoảng một giờ trưa, hai bà cháu ở trong hầm bước ra, mỗi người đeo một cái giỏ không trên lưng; họ nắm tay nhau vui vẻ, hăng hái lên đường. Tôi đi theo ŕnh họ, như một tên trộm.
Hai bà cháu lách qua đám nhà cửa đổ nát. Tới đầu làng, họ tiến vào một con đường ṃn cháy nắng đưa xuống ḷng sông cạn khô. Tôi đứng trên cao nh́n xuống bờ sông. Tôi ngạc nhiên làm sao, thấy nhiều người cuốc đất, xúc đất trong ḷng sông lởm chởm những đá. Hai bà cháu đặt giỏ xuống, rồi bắt đầu làm việc. Mới đầu tôi tưởng họ t́m bảo vật vàng bạc ǵ đó, rồi tôi thấy đứa cháu gái xúc một giỏ cát, c̣n bà cụ lựa kỹ từng phiến đá trắng vuông vức bỏ vào giỏ. Khi giỏ đầy rồi, họ gùi lên lưng, chậm chạp leo con dốc dựng đứng để lên bờ.
Họ đi ngang sát chỗ tôi núp. Không biết họ có thấy tôi không. Nếu có th́ họ cũng không để lộ cho tôi thấy. Đợi cho họ đi qua rồi, tôi mới theo dơi.
Con đường đưa tới chỗ cao nhất của làng, tới một cái đồi nhỏ bao quát cả miền chung quanh. Mấy lần đi chơi, tôi chưa bao giờ bước chân tới đó : đó là nơi duy nhất không bị tàn phá. Một nhóm người làng đang làm việc trong bụi cây keo. Họ nói nhỏ nhẹ với nhau, không có những cử chỉ huênh hoang, lặng lẽ trộn hồ, đục những phiến đá nhỏ nhắn, trắng đẹp rồi sắp vào nhau, chồng lên nhau thành những bức tường của một kiến trúc rộng lớn.
Mới đầu tôi chưng hửng. Rồi đột nhiên tôi đoán được mục đích của họ, họ tính xây cất cái ǵ. Tôi nghẹt thở. Những kẻ đó chỉ có một mái nhà đủ che mưa che nắng, c̣n bao nhiêu đă mất hết. Những ông bà già và trẻ con mà tôi tưởng chỉ là những bóng ma bất lực, hư ảo, vật vờ, đă quyết tâm làm một công tác tập thể đầu tiên là tự lực xây cất một giáo đường mới mẻ, lộng lẫy. Không phải là một nhà thờ nhỏ xấu xí tạp nhạp, mà là một chỗ thờ phụng quy mô, đẹp đẽ hơn tất cả những giáo đường cũ trong miền.
Cụ già và đứa cháu trút giỏ cát đá xuống, nghỉ một chút để thở rồi lại trở xuống ḷng sông. Khi đi ngang qua sát tôi, mồ hôi nhễ nhại trên trán, cụ già ngó lén tôi : cặp mắt đen và nghiêm nghị của cụ có vẻ tươi cười dịu dàng mà bí mật, bề ngoài th́ b́nh tĩnh mà bề trong ranh mănh một cách hiền từ. Cụ có vẻ như bảo : « Sao? Có thực là tương lai của chúng tôi hết hẳn chưa? » Tất cả cuộc đời của cụ hiện rơ trong vẻ nh́n đó, từ dĩ văng, hiện tại tới tương lai. Một cuộc đời can đảm, nhẫn nại, một ḷng tin tưởng bền bĩ, không ǵ lay chuyển nổi, một ư chí cam nhận cái ǵ không tránh được, nhất là quyết tâm tin tưởng.
Tôi xấu hổ đứng trân ra đó, trong khi hai bà cháu đi khuất vào đường ṃn. Nghĩ rằng ḿnh đă để cho niềm thất vọng lôi cuốn, tôi thấy đau nhói tim như có mũi dao đâm vào đó. Ừ th́ tan hoang, đổ nát đó, nhưng đă làm sao? Nếu những người già lụm khụm như vậy và những người trẻ măng như vậy mà c̣n ḷng tin tưởng mănh liệt như vậy th́ thế giới vẫn c̣n có thể hy vọng được, hy vọng được ở tất cả.
Tôi đứng trên đồi một hồi lâu. Sau cùng khi xuống đồi, ḷng đă b́nh tĩnh, phấn khởi th́ ngôi sao hôm hiện lên, tuy c̣n lờ mờ nhưng đă lấp lánh trên nền trời vô biên và làng xóm ch́m dần sau làn sương nhẹ từ biển bốc lên. Nhưng ở « cái nơi tâm ĺnh c̣n bừng bừng đó » tôi thấy tất cả ngọn lửa chiếu sáng rực rỡ.
|
1
|
|
|
Kí hiệu:
:
trang cá nhân :chủ
để đă đăng
:
gởi thư
:
thay đổi bài
:ư kiến |
|
|
|
|
|
