Này em, tôi đang nghe Mưa hồng của Trịnh trong một buổi chiều tháng Sáu bỏng rát, khô cằn. Những con nắng xám trắng trên những tàn cây. Nắng rong chơi làm tôi mệt mỏi, buồn rầu. Nắng vô duyên không biết rằng ḿnh cũng giống mưa, chỉ là một hạt bụi nhỏ nương náu qua nhân gian này...
Tôi nhớ cơn mưa cô liêu, căn gác xép ọp ẹp, đ́u hiu lặng nghe gió đi về trong Lời buồn thánh (1) bạc màu. Tôi nhớ những cơn mưa hồng xa vọng sót lại trong kí ức mờ mờ. Hà Nội những ngày tháng Sáu khét cháy.
Trời ươm nắng cho mây hồng
Mây qua mau em nghiêng sầu
C̣n mưa xuống như hôm nào em đến thăm
Mây âm thầm mang gió lên
Tôi vẫn thích có một buổi tối như thế này, nhẩn nha từng giọt cà phê đắng và nghe Khánh Ly hát nhạc Trịnh. Lâu lắm rồi tôi không có một chút thảnh thơi để khắc hoạ lại khuôn mặt của chính ḿnh. Ư tôi là khuôn mặt mà những người yêu thương tôi vẫn nhận ra ở muôn kiếp chứ không phải là những nét kí họa vội vàng, rời rạc. Và cũng đă lâu, tôi không ngồi lại để viết cho em- người con gái của niềm cũ mục đôi ḍng.
Này em, "cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ"...
Giọng hát của Khánh Ly trong ca khúc này làm tôi liên tưởng đến những chiếc lá xoay xoay, chao chao trong mưa. Những chiếc lá thích ở lưng chừng, nh́n đời nghiêng nghiêng chứ chưa vội rơi xuống im ĺm cùng mặt đất. Tôi đang nhớ về những cơn mưa đi vắng đă lâu.
Trời ươm nắng vàng hoe cho mây hồng tụ lại tan chảy thành những cơn mưa. Những cơn mưa nhoà đi trong xác phượng đỏ rực thành những cơn mưa hồng rỉ rả. Mưa hồng là ảo ảnh trong đôi mắt, đau vùi trên đôi tay. Tôi chỉ thấy cơn mưa ấy nơi đây-trong các sáng tác của người nhạc sĩ họ Trịnh, bên cạnh những con phố hẹn và bàn tay chờ, những ḍng sông đă qua đời gọi trùng dương khơi nước lên sóng mềm.
Em c̣n như hoa vàng một đóa đến bên đời lặng lẽ? Em c̣n đầu trần chân đất đứng lên gọi mưa vào hạ như hôm nao buồn phiền? Chiều đă vào chiêm bao. Nắng tắt ngấm. Phía sau bụi đường hoe mắt, em giấu những tật nguyền nơi đâu?
Người ngồi đó trông mưa nguồn
Ôi yêu thương nghe đă buồn
Ngoài kia lá như vẫn xanh
Ngoài sông vắng nước dâng lên hồn muôn trùng
Tôi thấy đâu đó trong tiếng cười hồn nhiên của trẻ nhỏ là "tiếng khóc tiếc thương những ngày vui ngắn ngủi" (2). Tôi thấy trên từng phiến lá, "loài sâu hát lên khúc ca cuối cùng" (3), màu vàng úa đang lấn dần màu xanh.Tôi thấy ở đâu đó trong trăm năm, tiếng hoang vu vọng về. Cuộc đời tạm bợ chỉ là cơi ngụ để ta ghé chân qua...
Và tôi nghe thấy tiếng em khóc trong một chiều mưa hồng từng cánh phượng tả tơi. Tiếng khóc như tiếng nấc nghẹn nức ḷng lời ca muộn phiền.
Này em đă khóc chiều mưa đỉnh cao
C̣n ǵ nữa đâu sương mù đă lâu
Em đi về cầu mưa ướt áo
Đường phượng bay mù không lối vào
Hàng cây lá xanh gần với nhau
Trong tiếng guốc mộc ṃn tê của tuổi, em đi về phía con đường phượng bay mù không lối vào. Cuộc đời lận đận, vô thường, long rong. Em đi về phía ấy làm ǵ. Đường mưa ướt áo, "vai em gầy guộc nhỏ, như cánh vạc về chốn xa xôi..." (4)
Âm nhạc Trịnh Công Sơn mở ra muôn nẻo ngả đường. Có những con đường hạnh ngộ của em cũng là hạnh ngộ của tôi, của mọi người. Có những con đường buồn vui một kiếp rong rêu, đường hắt hiu, đường im ĺm. Và có những con đường mịt mù, bảng lảng, xa xa như màu kí ức phôi pha. Đường lăng quên! Em là con đường nào mà ta đi hoài chưa tới?
Người ngồi xuống mây ngang đầu
Mong em qua, bao nhiêu chiều
Ṿng tay đă xanh xao nhiều
Ôi tháng năm gót chân ṃn trên phiếm du
Tôi ngồi đó, cạnh cây dương xỉ ruỗng mục dưới lớp rêu buồn. Những nốt nhạc nhập nhoằng. Bầy chim ngói không hát lời b́nh yên. Ly rượu chiều này tôi uống trong khát mèm, cạn vết miên di. Hoàng hôn phía sau khung cửa h́nh như loang lổ, vèn vẹn cơn mộng du. Em đă đi qua bao nhiêu cái chiều như thế?
Chiều của em màu ǵ mà ṿng tay xanh xao, mắt u buồn đến thế? Chiều của em vị ǵ mà nghe chát đắng, cay sèm đến thế? Ôi tháng năm nghe chừng đă mỏi. Ôi cuộc đời, từng phiến đá phiếm du, ṿng tay em quờ quạng, không giữ lại cho riêng ḿnh một điều ǵ như là yêu thương...
Người ngồi xuống xin mưa đầy
Trên hai tay cơn đau dài
Người nằm xuống nghe tiếng ru
Cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ
Xin ngang qua nơi đây để tôi c̣n hát em nghe những tiếng kinh cầu để ḷng an nhiên. Xin ngang qua nơi đây để tiếng ru làm yên ḷng đôi mắt. Để mai này về bên kia núi đợi, giấc mơ muộn màng không làm em xót xa...
Này em, "cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ". Này tôi, cuộc đời đó có bao lâu mà mỏi ṃn...
Du Nguyên
(1) Tên một ca khúc khác của Trịnh Công Sơn
(2) Lời của Trịnh Công Sơn
(3): Ca khúc Dấu chân địa đàng - Trịnh Công Sơn
(4): Ca khúc Như cánh vạc bay - Trịnh Công Sơn
