Ca từ, giai điệu thấm đẫm cái tĩnh tại của Thiền gợi lên nỗi cô đơn b́nh lặng tỏa nhẹ, tạo cảm thức tinh tế về không gian, thời gian cứ chất chứa trong “Lặng lẽ nơi này".
Một cách t́nh cờ, tôi được nghe bài hát “Lặng lẽ nơi này” của Trịnh Công Sơn trên blog của một người bạn, những ca từ thật ám ảnh và nhiều cảm xúc:
T́nh yêu mật ngọt
Mật ngọt trên môi
T́nh yêu mật đắng
Mật đắng trong đời…
Thứ triết lư về t́nh yêu trong những khúc t́nh ca của Trịnh Công Sơn luôn thấm đẫm tinh thần của Phật Giáo. Và cả t́nh ca này cũng vậy. “T́nh yêu - Mật ngọt”, “T́nh yêu - Mật đắng”…ta thấy man mác, phảng phất cái dư âm của “sắc sắc không không” giữa cuộc đời này.
T́nh yêu vốn là như thế, hạnh phúc và khổ đau, ngọt ngào và cay đắng - ḥa quyện lại, làm nên một gương mặt tưởng như vĩnh cửu qua ngàn đời, mà hóa ra biến hóa khôn lường, chẳng cách nào hiểu thấu, chẳng cách nào nắm bắt.
T́nh yêu như biển
Biển rộng hai vai
T́nh yêu như biển
Biển hẹp tay người
Biển hẹp tay người lạc lối
Cách so sánh ấy quen quen mà thật lạ! Ta nhớ tới những vần thơ của Tagore về t́nh yêu: “Nhưng em ơi, trái tim anh lại là t́nh yêu/ Nỗi vui sướng khổ đau của nó là vô biên/ Những đ̣i hỏi và sự giàu sang của nó là trường cửu”.
Thật khó để cắt nghĩa được ca từ tuyệt đẹp của Trịnh Công Sơn. Có lẽ cứ để đó, thật tự nhiên, những tầng sâu sắc ấy, để cứ thốt lên mà không cần lời nào lư giải... Bởi âm nhạc của trái tim chỉ có thể được hiểu bằng trái tim. Bởi những yêu thương và tuyệt vọng của t́nh yêu cũng cứ ngân nga, trăn trở khôn nguôi mà không cách nào diễn tả cho hết được.
Em đi về nơi ấy
Nơi đâu nơi đâu
Sông cạn đá ṃn
Trăng treo đầu con sóng
Tan theo tan theo
Chút t́nh xa vắng
Dường như vẫn măi là h́nh bóng người con gái mong manh trong nhạc Trịnh, mong manh để cái với tay của kẻ t́nh si dù lắm đam mê, dù nhiều khao khát, chẳng cách nào chạm tới, để “sông cạn đá ṃn, trăng treo đầu con sóng”, thời gian cứ man mác chảy trôi, “chút t́nh xa vắng” rồi cũng tuyệt vọng “tan theo tan theo”.
Chạm tới đáy tâm hồn người nghe là nỗi khắc khoải ngàn đời của t́nh yêu: “Làm sao ru được t́nh vơi? À ơi, nỗi đau này người…”
T́nh yêu vô tội
Để lại cho ai
Buồn như giọt máu
Lặng lẽ nơi này
Trời cao đất rộng
Một ḿnh tôi đi
Đời như vô tận
Một ḿnh tôi về
Một ḿnh tôi về…với tôi
Lặng lẽ một nỗi cô đơn trải ra mênh mang. Lặng lẽ ngẫm nghĩ về cuộc đời này, về thân kiếp ḿnh, cũng giống như một kiếp phù du… "Con đ̣ ghé qua bờ này, bờ nọ nhưng sẽ đậu lại ở bến kia” (*). Cũng có thể suốt cuộc đời này ta chẳng có duyên phận là bến đợi của người ấy. Chẳng thể trách trái tim, chẳng thể trách t́nh yêu, càng chẳng thể trách "ai kia"...
Ca từ, giai điệu thấm đẫm cái tĩnh tại của Thiền gợi lên nỗi cô đơn b́nh lặng toả nhẹ tạo cảm thức tinh tế về không gian, thời gian cứ chất chứa trong “Lặng lẽ nơi này”. Có lẽ cũng bởi đó dường như là những nét rất riêng trong những nhạc phẩm mang tên Trịnh Công Sơn.
