NGUYÊN TIÊU- NGÀY LỄ TỔ ĐƯỜNG
         

Chúc văn

NGUYÊN TIÊU - NGÀY LỄ TỔ ĐƯỜNG*.


Nguyên tiêu tiết giá
Tại xứ Làng Dòng
Cháu con tụ hội
Bái niệm Tổ Tông !!!

Chốn chốn nơi nơi ,cháu con tìm về nguồn cội
Gần xa tứ xứ , về tới chốn dựng Tổ đường .
Lễ bạc ,tâm thành,hậu sinh lớp lớp dâng kính tuần hương.
Thanh tâm niệm niệm,cầu khấn bằng an cháu con thịnh vượng.

Con cháu từng nghe :
Cha Ông xưa nhiều đời truyền laị ,hậu thế nối , nối
trải bao đời nhang khói tín tâm.

Hậu sinh đã tỏ :
Lịch sử chép sách quí đã ghi, đời sau truyền lưu
dòng sĩ - tử mãi vinh muôn thuở !

Lòng trung hiếu ,bạc vàng đổi ,cũng không thể bỏ
Đạo ở Tâm ,tiền bạc mua , nào đặng lòng son !

Dẫu gian nan,lòng thanh bạch,sống hoà với nước với non
Không phú quí,sáng lòng son, vui cháu cùng con cao Đạo!

Vận nước, mệnh Trời ,giang sơn trải bao nguy nan ,giông
bão.
Làm người ,thân nghiệp ,phải gánh nhiều nỗi lận đận ,khó
khăn.

Rừng sâu núi thẳm,dù gian khổ,vẫn giữ trọn một lòng hiếu
trung
Sống được thanh an, dẫu đói nghèo, tâm bằng an nuôi trí
Quân tử.
Rừng xanh, rập rình thú dữ
Vị thế , bao kẻ săn tìm .
"THẢO MAO DẬT SĨ"gìn giữ lòng son
Danh tiếng LƯU thơm cháu con muôn thuở.

Xứ Đại Đồng thân gửi, bạc vàng danh tước nào ham
Miền Xuân Lũng cố hương ,bao nỗi vấn vương tưởng nhớ.

“VẠN CỔ ĐẠI ĐỒNG CAO SĨ TRUYỆN
THIÊN THU XUÂN LŨNG CỐ GIA PHONG”

Hậu thế về đây ,tưởng niệm Tổ tông ,ân đức xưa mãi ghi
trong dạ.
Làng Dòng xứ sở ,còn in sâu đậm, bóng hình Tổ ngời sáng Tổ đường.


Con cháu tâm nguyện hết mình xây dựng quê hương
Hậu sinh rộng tình yêu thương ,cháu con hội tụ.
Nối trí cha ông, dõi dòng sĩ tử
Say mê sự học ,dưỡng đức thành tài.

Hương trầm ngan ngát ,khói toả lan bay
Quì gối khấu đầu ,cháu con bái lạy !!!


Rằm tháng giêng năm Tân Mão
langdong008
phụng thảo

*****
* Từ đường dòng họ Nguyễn ở Làng Dòng nay thuộc xã Xuân lũng ,huyện Lâm thao,tỉnh Phú thọ. Nơi con cháu thờ Cụ Tổ của dòng họ là Nguyễn Hãng -danh nhân văn hóa-cuối thế kỷ 15 nửa đầu thế kỷ 16 - giỗ vào rằm tháng riêng (Âm lịch)hàng năm.
Sau khi đỗ đầu thi Hương ,Cụ được chọn về Quốc tử Giám để chuẩn bị kỳ thi tiếp. Nhưng lúc đó Mạc Đăng Dung đang có âm mưu cướp ngôi .Với tư tưởng trung quân ,không thờ hai chủ,Cụ đã bỏ thi ,về quê làm một cái "chái nhà" ở phía Đông dạy học -gọi là "Nại hiên".Sau khi họ Mạc cướp ngôi vua ,Mạc đã cho người đến Xuân lũng tìm Cụ để mời cụ hợp tác,nhưng Cụ đã dự báo trước tình thế (Cụ rất giỏi môn"Thái ất thần kinh")nên đã để lại vợ con ,lên Tuyên quang .Ngỡ rằng anh em nhà Vũ văn Mật là hàng quân tử tụ nghĩa dựng cờ "Phù Lê diệt Mạc" ,Cụ tới đầu quân ...Nhưng thất vọng với anh em họ Vũ ,Cụ đành sống ẩn dật ở phủ Yên Bình thuộc Tuyên Quang xưa . Nay thuộc tỉnh Yên Bái...
Cụ đã tạ thế ở nơi đó .Con cháu sau đã mang hài cốt về quê .Phần mộ hiện ở quê nhà.
Theo "Kiến văn tiểu lục" của Lê Quí Đôn có nhận xét, chỉ có 7 người trong lịch sử khí khái như vậy; và duy nhất có Nguyễn Hãng là không hề tham gia việc quan một ngày.Đến thời Lê phục hưng ,vua đã sắc phong Cụ là "THẢO MAO DẬT SĨ". Từ đường thờ Cụ ,dân làng vẫn gọi là "Từ đường quan Dật".Từ đường bị hư hại trong chiến tranh .Nay con cháu xây dựng lại với qui mô nhỏ để hàng năm hương khói.
Cổng từ đường xưa kia có hàng chữ bằng gốm men xanh "DẬT SĨ TỪ" .Từ đường to lớn xây 3 cấp .Có hai bảng gỗ hai bên khắc hai bài phú nổi tiếng của Cụ bằng chữ Hán-Nôm .Đó là bài "ĐẠỊ ĐỒNG PHONG CẢNH PHÚ" và bài "TỊCH CƯ NINH THỂ PHÚ"
Các tác phẩm của Cụ bị thất lạc ,mới chỉ sưu tầm được cuốn "THIÊN NAM VÂN LỤC LIỆT TRUYỆN" được lưu trữ ở "Viện lưu trữ Hán - Nôm" Quốc gia .Năm 2007 đã dịch ra Quốc ngữ do dịch giả Nguyễn Lư dịch và cũng năm 2007 ,con cháu đã xin giấy phép xuất bản của nhà xuất bản Văn hóa thông tin cuốn "NGUYỄN HÃNG TÁC PHẨM" do nhà văn Nguyễn văn Toại biên soạn .Trong tác phẩm này đăng những bài viết của các nhà nghiên cứu văn hóa nói về Nguyễn Hãng ,Hai bài phú nổi tiếng và cuốn "Thiên nam vân lục liệt truyện " cả phần quốc ngữ và chữ Hán-Nôm.
Các nhà nghiên cứu đánh giá Nguyễn Hãng tuy tác phẩm không nhiều nhưng lại là "Một khóm phong lan" điểm tô cho rừng "Đại thụ" văn học Việt nam.
Ở mục thơ sưu tầm trên diễn đàn này ,tôi đã có lần giới thiệu bài phú "Tịch cư ninh thể" của Cụ.
http://nhipcauduyen.net/f_view.asp?CID=1048&QID=52804

*****

Chúc văn:

KHÁNH THÀNH NHÀ TỔ


Từng nghe:
Thuở xa xưa ,khí tiết trung Quân , lánh thân qui ẩn.
Rồi biền biệt , rời xa bản quán , thân gửi xứ người.
Chí kẻ sĩ ,chờ thời , ẩn dật nơi non thẳm rừng sâu .
Lòng hiền tài , nhất ý , an bình chốn núi cao tịch mịch.
“Thảo mao Dật sĩ” – “Ninh thể tịch cư”
Cam chịu gian nan – Trọn lòng trung hiếu.
Đời sau:
Lặn lội dặm xa , vượt rừng băng suối , phần mộ đưa về được an nghỉ vĩnh hằng chốn quê .
Tùy tâm tùy lực , gom góp bạc tiền , dựng xây “Dật sĩ từ”lưu truyền đời đời thờ phụng.

Lưng tọa núi Hùng đất Tổ ,tả hữu có Bạch Hổ Thanh Long , long mạch tụ Chu Tước “Đại cát” .
Mặt nhìn sóng nước sông Thao ,cung Đoài Tây thiên đất Phật ,
cõi Thiên thai mãi ứng an lành.
Văn hóa Làng Dòng thiên thu vẫn mãi trường sinh.
Chí lòng kẻ sĩ vạn tuế ngời ngời sáng tỏ.
Đất nước bao phen giặc dã thiên tai .
Quê hương lắm lúc mang đầy khốn khó .
Trải bấy tháng năm ,Tổ đường linh ứng đất thiêng.
Qua bao thế hệ , con cháu tín tâm thờ phượng.
Cũng bởi:
Chiến tranh giặc dã ,Tổ đường bị xâm hại , cháu con lòng dạ xót xa …
Thời thế phải theo , Nhà Tổ chỉ một ngày , vô ý trở thành phế tích…
Cõi Thiên thu ,Tổ tiên cực , Nửa thế kỷ đằng đẵng ngậm ngùi .
Nơi trần thế ,con cháu sầu , năm thập niên chìm trong luyến tiếc.
Chưng nay:
Bốn cõi cháu con hội về , chung lòng chung sức , tùy tâm tùy lực , cùng dựng lại nhà Tổ khang trang.
Gần xa tâm vọng nguồn cội , tưởng nhớ Tổ tiên , tấp nập trở về , bái lễ Tổ với lòng thành kính.

Ngự trên ngai ,thấy cháu con đồng tâm hiếu thảo ,Cụ Tổ mừng ban Lộc – Phúc – Vinh .
Quì dưới chiếu ,bóng hình Tổ ngời sáng hiển linh , cháu con thỏa niệm cầu thịnh vượng.
Âm-Dương đồng nhất lý.
Hậu duệ mãi trường tồn.
Âm phù Dương trợ “Đồng thanh tương ứng đồng khí tương cầu” .
Mãi được vẻ vang một ý một lòng dựng xây hạnh phúc !
Giang sơn gấm vóc vào xuân.
Họ tộc mừng vui cẩn cáo!

Nguyên tiêu Nhâm Thìn
langdong008- phụng thảo.