|
nvdtdnguyen
member
ID 14992
08/29/2006
|
Thời kỳ đồ đá
Thời kỳ đồ đá là một thời gian tiền sử dài trong đó con người sử dụng đá để chế tạo nhiều đồ vật, công cụ.
Các công cụ đá được chế tạo từ nhiều kiểu đá khác nhau. Ví dụ, đá lửa và đá phiến silic được mài sắc (hay được đẽo) để làm công cụ cắt gọt và vũ khí, trong khi đá basalt và đá sa thạch được dùng làm công cụ (ground stone), như đá nghiền. Gỗ, xương, vỏ ṣ và sừng thú cũng được sử dụng nhiều. Ở thời kỳ cuối của giai đoạn này, những trầm tích (như đất sét) được sử dụng làm đồ gốm. Nhiều cải tiến trong kỹ thuật gia công kim loại đă định rơ đặc điểm cho thời kỳ đồ đồng và thời kỳ đồ sắt.
Thời kỳ này là giai đoạn đầu tiên con người sử dụng kỹ thuật một cách rộng răi trong tiến tŕnh phát triển của con người và con người tiến từ phía các thảo nguyên ở Đông Phi về các phần c̣n lại của thế giới. Nó kết thúc với sự phát triển nông nghiệp, sự thuần hoá một số loài súc vật và sự nấu chảy quặng đồng để gia công kim loại. Nó được đặt thuật ngữ là tiền sử, bởi v́ con người vẫn chưa bắt đầu biết viết - sự khởi đầu truyền thống của lịch sử (như sử được ghi chép).
Thuật ngữ “Thời đồ đá” được các nhà khảo cổ học sử dụng để chỉ giai đoạn tiền kim loại kéo dài này, trong đó các dụng cụ đá được sử dụng nhiều hơn bất kỳ một loại vật liệu (mềm hơn) nào khác. Nó là thời kỳ đầu tiên trong hệ thống ba thời kỳ và được chia nhỏ thêm ra thành ba giai đoạn là Giai đoạn đồ đá cũ, Giai đoạn đồ đá giữa và Giai đoạn đồ đá mới bởi John Lubbock trong cuốn sách kinh điển của ông Những thời đại tiền sử năm 1865. Ba giai đoạn đó lại được chia nhỏ nữa. Trên thực tế, những giai đoạn tiếp theo khác biệt nhau rất lớn theo từng vùng (và theo văn hoá). Thực vậy, con người tiếp tục tiến đến các vùng mới thậm chí tới tận thời đồ kim loại v́ thế tốt nhất là chỉ nói về một Thời đồ đá, thay v́ nói chung Thời đồ đá.
____________Thời kỳ đồ đá trong khảo cổ học_______
Phạm vi thời gian của giai đoạn này rất mơ hồ, bị tranh căi, và khác nhau tùy theo vùng. Trong khi không thể đưa ra được một giai đoạn "Thời kỳ đồ đá" chung cho toàn nhân loại, một số nhóm người không bao giờ phát triển kỹ thuật nấu chảy kim loại, v́ vậy họ vẫn ở trong "Thời kỳ đồ đá" cho tới khi họ gặp những nền văn hóa có kỹ thuật phát triển hơn. Tuy nhiên, nói chung, mọi người tin rằng thời kỳ này đă bắt đầu vào khoảng 3 triệu năm trước, bắt đầu cùng lúc với vượn người biết chế tạo dụng cụ ở Châu Phi. Đa số những người vượn phương Nam có lẽ đă không sử dụng dụng cụ đă (mặc dầu có lẽ họ chúng đă được phát minh bởi Paranthropus robustus) nhưng việc nghiên cứu những di vật của họ vẫn đang để dành cho các nhà khảo cổ học nghiên cứu về giai đoạn này.
V́ sự phong phú của đồ vật tạo tác bằng đá, chúng thường là những di vật duy nhất c̣n sót lại, việc phân tích đá là cách chính và chuyên biệt để khảo sát về giai đoạn này. Nó liên quan tới việc đo đạc các công cụ bằng đá để xác định các kiểu h́nh thức, chức năng và kỹ thuật có liên quan của công cụ. Thường là phân tích cách đẽo đá từ nguyên liệu thô, nghiên cứu cách thức chế tác thực tế của những vật đó. Điều này cũng có thể được xem xét dựa trên khảo cổ học thực nghiệm, bằng cách cố sức tạo ra các dụng cụ tương tự. Việc này được thực hiện bởi những người tạo tác đá lửa, họ đẽo một viên đá lửa để tạo ra một công cụ bằng đá lửa.
Cách sử dụng mới của thuật ngữ
Một vấn đề với thuật ngữ này là nó ngụ ư rằng sự tiến bộ của loài người và các giai đoạn thời đại ở tiền sử chỉ được đo đạc bằng kiểu dụng cụ được sử dụng nhiều nhất ở thời gian đó, hơn là, ví dụ, kiểu tổ chức xă hội, nguồn thức ăn được khai thác, hay sự thích nghi theo các kiểu khí hậu khắc nghiệt. Đây là một sản phẩm của mức độ hiểu biết về quá khứ đă xa ở thế kỷ mười chín khi hệ thống ba thời kỳ được phát triển, thời điểm mà việc t́m ra các dụng cụ tạo tác là mục đích chính của một cuộc khai quật khảo cổ. Các kỹ thuật khảo cổ hiện đại mang lại nhiều thông tin hơn và giúp chúng ta có được hiểu biết tốt hơn về thời tiền sử và nêu ra những sự phân chia rơ ràng cho thuật ngữ "Thời đồ đá" đă ngày càng lỗi thời. Hiện nay chúng ta biết rằng những thay đổi trong xă hội quá khứ trong hàng ngh́n năm là rất phức tạp và liên quan tới nhiều nhân tố như sự chấp nhận nông nghiệp, định cư hay tôn giáo và rằng việc sử dụng công cụ chỉ là một dấu hiệu không mang ư nghĩa đại diện cho thực tiễn và đức tin của một xă hội
Một vấn đề khác liên quan tới thuật ngữ Thời kỳ đồ đá là nó được tạo ra để miêu tả văn hóa khảo cổ của Châu Âu, và rằng nó không thích hợp để sử dụng trong mối quan hệ với các vùng như một số vùng ở Châu Mỹ và Châu Đại Dương, nơi những người trồng cấy hay những người săn bắn và hái lượm sử dụng công cụ bằng đá tới tận khi công cuộc thực dân hóa của người Châu Âu bắt đầu. Việc chế tác kim loại là một thứ không có tầm quan trọng lớn đối với người dân ở đó và nên dùng những thuật ngữ khác để phân chia thời tiền sử ở những vùng đó. Một sự phi lư giống như vậy khi áp đặt Thời đại đồ sắt ra khắp thế giới, bởi v́ sắt (không phải đồng, bạc hay vàng) không được biết tới ở Châu Mỹ cho tới tận năm 1492, ở Châu Đại Dương tới tận thế kỷ 17.
Tiếp sau Thời kỳ đồ đá thường là Thời kỳ đồ đồng, trong đó kỹ thuật chế tác kim loại cho phép các công cụ bằng đồng (đồng và thiếc hay các kim loại khác) trở nên nhiều hơn. Sự chuyển giao của thời đồ đá diễn ra khoảng giữa 6000TCN và 2500TCN đối với đa số dân cư sống tại Bắc Phi, Châu Á và Châu Âu. Ở một số vùng, như Hạ Sahara Châu Phi, thời đại đồ đá được nối tiếp trực tiếp bởi thời đồ sắt. Mọi người thường cho rằng các vùng ở Trung Đông và Đông Nam Á đă tiến triển vượt qua kỹ thuật thời đồ đá vào khoảng năm 6000TCN. Châu Âu và phần c̣n lại của Châu Á đă ở thời xă hội hậu đồ đá vào khoảng năm 4000TCN. Các nền văn hóa proto-Inca ở Nam Mỹ tiếp tục ở tŕnh độ thời đồ đá đến tận khoảng năm 2000TCN, khi vàng, đồng và bạc bắt đầu xuất hiện, những nơi khác xảy ra muộn hơn. Australia vẫn ở thời đồ đá tới tận thế kỷ 17.
Chúng ta cũng biết rằng sự chuyển đổi từ Thời đồ đá sang Thời đồ đồng không phải là một thời điểm rơ ràng mà lâu dài, sự chế tác vàng và đồng dần xuất hiện ở những điểm ở Thời đồ đá mới. Giai đoạn "chuyển tiếp" này được gọi là Thời đồ đồng hay Chalcolithic. Nó là một sự phát triển ngắn và mang nhiều tính địa phương bởi v́ việc tạo hợp kim thiếc với đồng đă bắt đầu khá sớm, trừ khi tại những vùng không có thiếc. Ví dụ Người băng Ötzi, một xác ướp từ khoảng năm 3300 BC có mang bên ḿnh một cái ŕu đồng và một con dao bằng đá lửa. Việc chế tạo công cụ bằng đá vẫn tiếp diễn ngay cả ở thời đại dùng đồ kim loại, có lẽ tới tận đầu thời Trung Đại. Tại Châu Âu và Bắc Mỹ, những chiếc cối xay đá vẫn được dùng tốt ở thế kỷ 20, và hiện vẫn đang được dùng ở nhiều nơi trên thế giới.
__________Sự phát triển của loài người trong thời kỳ đồ đá________________
Thời kỳ đồ đá chiếm một khoảng thời gian rất dài, và trong thời gian đó các thay đổi lớn về khí hậu và các điều kiện sống khác đă diễn ra, nó làm ảnh hưởng tới tiến tŕnh phát triển của loài người. Con người tới lượt ḿnh lại làm tiến hóa kiểu h́nh thái tiến triển ở giai đoạn cuối thời kỳ đồ đá.
Thời kỳ đồ đá cũ
Thời kỳ đồ đá cũ bắt đầu từ khoảng 2 triệu năm trước đây và kết thúc vào khoảng cuối kỷ Pleistocene, 10,000 năm trước. Ở những vùng đang ở lúc bắt đầu thời kỳ đồ đá mới, thời kỳ đồ đá cũ gồm cả Epipalaeolithic, và kết thúc vào khoảng 8,000 năm trước.
Giai đoạn đầu Thời kỳ đồ đá
Gần cuối kỷ Pliocene ở Châu Phi, một tổ tiên đầu tiên của người hiện đại, được gọi là Homo habilis, đă phát triển những công cụ đá đầu tiên từng được biết. Chúng là những công cụ đơn giản như các loại dao. Homo habilis được cho là đă sử dụng thành thạo công cụ thời kỳ Oldowan như các mảnh đá và lơi hạt. Công nghệ chế tạo dụng cụ đá này được đặt tên theo địa điểm Oldupai Gorge ở Tanzania. Những người này được cho là sống bằng cách t́m thịt thối và những loài cây dại, hơn là săn bắn con mồi. Khoảng 1.5 triệu năm trước, một chủng người tiến hóa hơn, Homo erectus, đă xuất hiện. H. erectus học cách kiểm soát lửa và chế tạo các công cụ cắt phức tạp hơn, cũng như mở rộng phạm vi sinh sống ra ngoài khu vực Châu Phi đến tận Châu Á, như tại các địa điểm ở Zhoukoudian Trung Quốc. 1 triệu năm trước, bằng chứng đầu tiên về loài người ở Châu Âu đă xuất hiện, và họ sử dụng ŕu đá tiến bộ hơn.
Giai đoạn giữa Thời kỳ đồ đá
Giai đoạn này bắt đầu khoảng 200,000 năm trước và nổi tiếng nhất v́ nó là giai đoạn sinh sống của người Neanderthal (c. 120,000–35,000 năm trước). Các kỹ thuật chế tạo dụng cụ đá của người Neanderthals thường được gọi là Mousterian. Người Neanderthals cuối cùng biến mất khỏi ghi chép khảo cổ học, được thay thế bởi người hiện đại đầu tiên xuất hiện ở miền nam châu Phi khoảng 100,000 năm trước. Mặc dàu thường được mọi người coi là nguyên thuỷ, vẫn có bằng chứng rằng người Neanderthals nuôi dưỡng những người già và tiến hành lễ nghi chôn chất minh chứng cho một xă hội đă được tổ chức. Bằng chứng đầu tiên của sự định cư là ở Australia khoảng 40,000 năm trước khi người hiện đại dường như đă vượt từ châu Á tới bằng cách đi từ đảo này tới đảo khác. Những dân cư Giai đoạn giữa Thời kỳ đồ đá cho thấy những bằng chứng sớm nhất về nghệ thuật và một số khái niệm trừu tượng như vẽ ḿnh bằng đất hoàng thổ.
Giai đoạn cuối Thời kỳ đồ đá
Từ khoảng 35,000 đến 10,000 năm trước (cuối thời kỳ băng hà cuối cùng) người hiện đại đă mở rộng thêm vùng sinh sống trên khắp trái đất trong giai đoạn hiện được coi là Giai đoạn cuối thời kỳ đồ đá. Sau khi người hiện đại đầu tiên tới ở Châu Âu kỹ thuật chế tạo dụng cụ đá khá phức tạp đă xuất hiện trong giai đoạn này, gồm cả Châtelperronian, Aurignacian, Solutrean, Gravettian và Magdalenian.
Châu Mỹ được loài người định cư thông qua cầu lục địa Bering thời kỳ đó vẫn c̣n nổi trên mực nước v́ nước biển lúc đó ở mức thấp. Những người này được gọi là Paleo Indians, và thời điểm sớm nhất được chấp nhận là những thời điểm của các địa điểm thuộc văn hóa Clovis, khoảng 13,500 năm trước. Trên khắp địa cẩu, các xă hội thuộc kiểu săn bắn và hái lượm nhưng bằng chứng về nét nhận dạng theo vùng bắt đầu xuất hiện với rất nhiều kiểu công cụ đá được phát triển để thích hợp cho từng môi trường sống khác nhau.
Epipalaeolithic/Thời kỳ đồ đá giữa
Khoảng thời gian giữa điểm kết thúc của kỷ băng hà cuối cùng, từ 10,000 năm đến khoảng 6,000 năm trước có đặc trưng với sự nâng lên của mực nước biển và một nhu cầu thay đổi để thích ứng với sự thay đổi của môi trường và t́m kiếm nguồn thức ăn mới. Sự phát triển của các dụng cụ microlith đă bắt đầu để thích ứng với những thay đổi đó. Chúng xuất phát từ những công cụ thời kỳ đồ đá cũ trước đó, v́ vậy xuất hiện thuật ngữ Epipalaeolithic. Tuy nhiên, ở Châu Âu thuật ngữ Mesolithic (thời kỳ đồ đá giữa) lại được sử dụng, bởi v́ các công cụ (và cách thức sống) được nhập cảng từ Cận Đông. Ở đó, các công cụ microlith cho phép săn bắn một cách hiệu quả hơn, trong khi những sự định cư phức tạp hơn, như Lepenski Vir đă phát triển dựa trên đánh cá. Việc thuần hóa chó thành một người bạn săn có lẽ cũng diễn ra trong giai đoạn này.
Thời đại đồ đá mới
hời đại đồ đá mới (Neolithic) có đặc trưng bởi sự chấp nhận nông nghiệp (cũng được gọi là Cuộc cách mạng thời kỳ đồ đá mới), sự phát triển của đồ gốm và nhiều nơi định cư phức tạp hơn như Çatal Hüyük và Jericho. Những văn hóa thời kỳ đồ đá mới đầu tiên bắt đầu vào khoảng năm 8000TCN ở fertile crescent. Nông nghiệp và văn hóa dẫn tới đă mở rộng tới Địa Trung Hải, lưu vực sông Ấn Độ, Trung Quốc, và Đông Nam Á.
V́ nhu cầu thu hoạch và chăm sóc cây cối, các dụng cụ đá để làm đất và các dụng cụ đá được chế tạo kỹ lưỡng khác trở nên phong phú hơn, gồm cả công cụ nghiền, cắt, thái và ŕu. Những công tŕnh to lớn lần đầu tiên được xây dựng, gồm cả các tháp để ở và những bức tường (ví dụ ở Jericho) và các địa điểm nghi lễ (ví dụ như bức tường đá Stonehenge). Những điều này cho thấy đă có những nguồn lực và sự cộng tác đầy đủ cho phép các nhóm người cùng thực hiện các dự án đó. Sự mở rộng thêm về sự phát triển của tầng lớp trên và hệ thống cấp bậc vẫn c̣n đang được bàn căi. Bằng chứng sớm nhất về thương mại đă xuất hiện ở thời kỳ đồ đá mới với việc những người mới định cư nhập khẩu những hàng hóa từ bên ngoài với khoảng cách hàng trăm dặm.
__________Vật liệu văn hoá thời đồ đá___________
hức ăn và đồ uống
Các nguồn thức ăn của những người săn bắn hái lượm thời kỳ đồ đá gồm cả động vật và thực vật sống trong môi trường nơi họ sống. Những người dân cư này thích ăn thịt nội tạng thú, gồm cả gan, thận và óc. Họ ăn ít đồ có nguồn gốc từ sữa hay thức ăn thực vật có nhiều carbohydrate- như các loại rau hay ngũ cốc.
Nghiên cứu hiện nay cho thấy rằng hai phần ba năng lượng cần thiết của họ có nguồn gốc động vật. Hàm lượng chất béo trong chế độ ăn được cho là tương tự như hiện nay, nhưng tỷ lệ các kiểu chất béo tiêu thụ th́ lại khác biệt: tỷ lệ Omega-6 với Omega-3 là khoảng 3: 1 so với 12:1 hiện nay.
Gần cuối thời kỳ băng hà cuối cùng, 15,000 đến 9,000 năm trước, một sự tuyệt chủng trên diện rộng các loài thú có vú diễn ra ở Châu Á, Châu Âu, Bắc Mỹ và Australia. Đây là sự kiện tuyệt chủng Holocene đầu tiên. Thậm chí có thể điều này đă buộc loài người ở thời kỳ đó phải thay đổi thói quen ăn uống và cùng với sự xuất hiện của việc trồng cấy nông nghiệp, các loại thức ăn nguồn gốc thực vật cũng đă trở thành một phần thường thấy của chế độ ăn.
Một báo cáo ở Tạp chí National Geographic đă chỉ ra rằng "loại đồ uống có vị rượu đầu tiên có thể đă xuất hiện khi người dân thời kỳ đồ đá mới uống thứ nước quả nho dại được làm lên men bên trong các túi bằng da thú hay trong các thùng gỗ thô."
Chỗ ở và Môi trường sống
Khoảng 2 triệu năm trước, Homo habilis được cho là đă xây dựng kết cấu đầu tiên do con người xây dựng lên ở Đông Phi, nó chỉ bao gồm những sự sắp đặt đơn giản các ḥn đá lại với nhau để giữ các cành cây ở vị trí. Một sự sắp đặt đá thành h́nh tṛn cũng được cho là đă xảy ra khoảng 500,000 năm trước được khám phá ở Terra Amata, gần Nice (Pháp). Nhiều địa điểm cư trú của loài người thời đồ đá cũng đă được phát hiện ở nhiều nơi trên trái đất, gồm:
* Một kết cấu kiểu lều bên trong một cái hang gần Grotte du Lazaret, Nice, Pháp.
* Một kết cấu có mái được chống đỡ bằng cây gỗ, được phát hiện ở Dolni Vestonice, Czech và Slovakia, có niên đại khoảng 23,000TCN. Các bức tường được làm bằng các khối đất sét nện và đá.
* Nhiều túp lều được làm bằng xương voi mammoth được t́m thấy ở Đông Âu và Siberia. Những người đă dựng những cái lều này là những thợ săn voi mammouth chuyên nghiệp. Nhiều cái tương tự đă được t́m thấy ở dọc vùng thung lũng sông Dniepr ở Ukraine, gần Chernihiv, ở Moravia (tại Cộng ḥa Czech) và ở phía nam Ba Lan.
* Một cái lều bằng da thú niên đại khoảng 15,000 đến 10,000TCN (ở Magdalenian) đă được t́m thấy tại Cao nguyên Parain, Pháp.
* Các lăng mộ cự thạch, nhiều pḥng và các mộ đá một pḥng có chôn nhiều thanh đá lớn chồng lên nhau giống như những phiến đá lớn. Chúng được t́m thấy trên khắp Châu Âu, và được xây dựng vào thời đồ đá mới. Nhiều mộ có các dụng cụ bằng đồng và bằng đá cũng đă được t́m thấy, minh họa các vấn đề cố gắng xác định các giai đoạn dựa trên kỹ thuật.
Nghệ thuật
Nghệ thuật tiền sử chỉ có thể được truy nguyên dựa vào những đồ vật c̣n sót lại. Âm nhạc tiền sử được suy luận ra từ những nhạc cụ được t́m thấy, trong khi nghệ thuật trên vách có thể được t́m thấy trên bất kỳ loại đá nào. Chúng được gọi là h́nh khắc trên đá (petroglyph) và tranh vẽ trên đá. Nghệ thuật có thể hoặc không có chức năng tôn giáo.
H́nh khắc trên đá
H́nh khắc trên đá đă xuất hiện trong thời đại đồ đá mới. Một H́nh khắc trên đá là một h́nh ảnh trừu tượng hay biểu tượng được ghi lại trên đá, thường là bởi những người tiền sử, bằng cách đục, khoét hay những cách khác lên trên những bề mặt đá tự nhiên. Chúng là kiểu thông thường nhất hay là những biều tượng trước khi có chữ viết được sử dụng để thông tin. H́nh khắc trên đá đă được phát hiện ở nhiều nơi trên trái đất, gồm cả châu Á (Bhimbetka, Ấn Độ), Bắc Mỹ (Thung lũng chết ở công viên quốc gia), Bắc Mỹ (Cumbe Mayo, Peru), và châu Âu (Finnmark, Na Uy).
Những bức tranh đá
Những bức tranh đá được "vẽ" trên đá và được miêu tả theo kiểu tự nhiên hơn là thuật khắc đá. Ở thời đồ đá cũ, sự hiện diện của con người trong những bức tranh đá rất hiếm hoi. Đa phần chúng thể hiện các con vật: không chỉ những loài vật được sử dụng làm thức ăn mà cả những con vật thể hiện sức mạnh như tê giác hay to lớn các loài mèo (như ở Hang Chauvet). Các dấu hiệu như các chấm thỉnh thoảng cũng được vẽ. Hiếm có sự hiện diện của con người như các dấu in tay và những h́nh nửa người nửa thú. Hang Chauvet ở département Ardèche , ở Pháp, hiện lưu giữ những h́nh vẽ trong hang quan trọng nhất của thời đồ đá cũ, được vẽ vào khoảng 31,000 năm TCN. Các bức tranh trong hang Altamira ở Tây Ban Nha được vẽ vào khoảng 14,000 đến 12,000 năm TCN và có những con ḅ rừng bison. Gian pḥng của những con ḅ ở Lascaux, Dordogne, Pháp là một trong những hang có tranh đá từ khoảng 15.000 đến 10.000 TCN.
Ư nghĩa của những bức tranh này hiện vẫn chưa được biết. Các hang đó đều không nằm trong khu vực có người ở, v́ thế có thể chúng đă từng được dùng cho những lư do lễ nghi. Các con vật được vẽ thêm các dấu hiệu có thể là ma thuật. Những biểu tượng h́nh mũi tên đôi khi được coi như là được sử dụng để làm lịch hay almanac. Nhưng bằng chứng của nó th́ vẫn chưa được quyết định. Công việc quan trọng nhất của thời đại đồ đá giữa là những chiến binh đang diễu hành, một bức tranh tường tại Cingle de la Mola, Castellón ở Tây Ban Nhan niên đại vào khoảng 7.000–4.000 TCN. Kỹ thuật được sử dụng có thể là phun hay thổi các chất màu lên đá. Các bức tranh khá theo chủ nghĩa tự nhiên, mặc dù có được cách điệu hoá. Các h́nh ảnh không theo kiểu không gian ba chiều, thậm chí chúng c̣n chồng lên nhau.
_________Lễ nghi và đức tinh thời đồ đá____
Những nghiên cứu hiện đại và sự phân tích kỹ lưỡng những đồ vật t́m thấy từ thời kỳ đồ đá chỉ ra một số lễ nghi và đức tin của con người ở thời tiền sử đó. Hiện nay mọi người tin rằng các hoạt động của con người thời tiền sử vượt xa khỏi những yêu cầu trước mắt về t́m kiếm thức ăn, đồ mặc, và nơi ở. Các nghi thức đặc biệt liên quan tới cái chết và sự chôn cất đă được tiến hành, mặc dù chắc chắn là khác biệt về cách thức và sự tiến hành ở từng nền văn hoá. Một số địa điểm thời kỳ đồ đá ở những vùng khác nhau trên thế giới cho thấy những dấu vết của sự nhảy múa, nhảy múa theo hàng và những nghi thức đầu tiên.
__________Những dấu vết thời đồ đá hiện nay__________
Các nhà nhân chủng học đă sử dụng nhiều bộ lạc để nghiên cứu và làm sáng tỏ cuộc sống ở thời kỳ đồ đá từng như thế nào. Những bộ lạc đó có thể thấy ở Papua New Guinea, Các đảo Andaman và Nicobar (Ấn Độ), Châu Phi và Nam Mỹ.
____________Thời đồ đá trong văn hoá đại chúng_________
Là một thuật ngữ kiểu tiếng lóng, "Thời kỳ đồ đá" có thể được sử dụng để miêu tả một nền văn minh hiện đại hay một nhóm người sống trong các điều kiện nguyên thuỷ, thậm chí sự sử dụng của nó thường là không chính xác. Câu "ném bom đưa chúng trở về thời kỳ đồ đá" ngụ ư một cuộc tấn công dữ dội phá hủy toàn bộ cơ sở hạ tầng tại mục tiêu, buộc những người sống sót phải quay về sử dụng kỹ thuật nguyên thủy để tồn tại.
H́nh ảnh người ở hang thường đi chung với thời kỳ đồ đá. Ví dụ một serie phim tài liệu về tiến tŕnh phát triển của con người ở thời kỳ đồ đá đă được đặt tên là Cùng đi với người ở hang, mặc dù chỉ chương tŕnh cuối cùng là có h́nh ảnh con người sống trong hang. Trong khi ư tưởng rằng loài người và khủng long từng cùng tồn tại thỉnh thoảng cũng được sử dụng trong phim hoạt h́nh, phim và các tṛ chơi máy tính, như The Flintstones và One Million Years B.C., khái niệm về những động vật linh trưởng và khủng long từng tồn tại với nhau chỉ đơn giản là một điều tưởng tượng và chỉ được xem xét nghiêm túc bởi Trái đất trẻ thuyết sáng tạo thế giới.
Một số miêu tả thời kỳ đồ đá gồm cả cuốn sách bán rất chạy là cuốn Những đứa trẻ của trái đất một serie sách viết bởi Jean M. Auel, được đặt ở thời đồ đá cũ và dựa rất ít vào những khám phá khảo cổ học và nhân chủng học. Bộ phim T́m kiếm lửa năm 1981 của Jean-Jacques Annaud kể câu chuyện về một nhóm người t́m kiếm ngọn lửa đă mất của họ.
Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
|
Trang nhat
