|
hoquynhhuong
member
REF: 666818
11/14/2013
|
>>
xem chủ đề
Tomy ơi l Tomy, bạn bị Kiều m ảnh rồi,hihi
M ni thiệt, nếu QH l Thy Kiều th QH nghing về Từ Hải hơn , nn Tomy lm Từ Hải nh
QH mời đọc những phn tch về ci tnh của Từ Hải v Thy Kiều thử nh :
Trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, Từ Hải gặp Thy Kiều lc nng bị Bạc B đnh lừa, ni l cưới lm vợ cho chu l Bạc Hnh, rồi sau đ lại bắt Kiều tiếp khch. Đy l lần thứ hai Kiều bị đẩy vo thanh lu, nghĩa l cuộc đời đ ba chm bảy nổi. C thế mới thấy mối tnh của Từ Hải sau ny đối với Kiều thật l vị tha quảng đại, hợp với tnh chất khang đạt của họ Từ.
Vậy Từ Hải l hạng người thế no? Vo lc ny, Kiều đ hon ton đầu hng số phận, chịu lm gi lầu xanh:
Biết thn chạy chẳng khỏi trời
Cũng liều mặt phắn cho rồi ngy xanh
Chnh trong cảnh ngộ tuyệt vọng đ, Thy Kiều găp Từ Hải:
Lần thu gi mt trăng thanh
Bổng đu c khch bn đnh sang chơi
Ru hm, hm n, my ngi,
Vai năm tấc rộng, thn mười thước cao,
Đường đường một đấng anh ho
Cn quyền hơn sức, lược thao gồm ti.
Đội trời đạp đất ở đời
Họ Từ tn Hải, vốn người Việt Đng.
Giang hồ quen th vẫy vng
Gươm đn nửa gnh, non sng một cho.
Từ Hải tm đến Kiều khng phải do sự tnh cờ ngẫu nhin. Từ Hải đ nghe tiếng Kiều, tuy v cảnh ngộ phải lm gi lầu xanh, nhưng v l con nh thi lễ, c học, đn giỏi, thơ hay, nn trong cử chỉ hằng ngy vẫn biểu lộ được sự thanh cao căn bản:
Qua chơi nghe tiếng nng Kiều,
Tấm lng nhi nữ cũng xiu anh hng.
Thiếp danh đưa tới lầu hồng,
Hai bn cng liếc, hai lng cng ưa
Ngay khi vừa gặp nhau, Từ đ ni r mnh khng phải l hạng người tm th vui chốc lt:
Từ rằng: Tm phc tương cờ,
Phải tuồng trăng gi vật vờ hay sao?
V cho biết l cũng đ nghe tiếng Kiều c phần cch bậc đối với bọn khch lng chơi tầm thường:
Bấy lu nghe tiếng m đo,
Mắt xanh chẳng để ai vo c khng?
Một đời được mấy anh hng,
B chi c chậu chim lồng m chơi!
Tương truyền rằng Nguyn Tịch đời Tấn nhn ai với mắt xanh l c xem trọng, nhn ai với mắt trắng l coi thường. V Từ Hải cũng biểu đồng tnh ngay với Kiều, cho hạng người tầm thường, sống trong vng giam hm cu thc theo thi tục th khng đng được ch . Chỉ họ Từ mới l hạng anh hng hiếm c. Ni chung l trước khi gặp Kiều, Từ Hải đ biết tư cch của nng khng cam tm lm gi lầu xanh tầm thường, m chng đ c xem nng l hồng nhan tri kỷ. Kiều l c gi Thng minh vốn sẵn tự trời, nn biết ngay họ Từ quả đng mặt anh hng:
Thưa rằng:Lượng cả bao dung
Tấn Dương được thấy my rồng c phen.
Rộng thương cỏ nội hoa hn
Cht thn bo bọt dm phiền mai sau.
(Tấn Dương l nơi Đường Thế Dn khởi binh đnh nh Ty, lập nghiệp nh Đường. Kiều tin rằng họ Từ c ti lm nn đế nghiệp.)
Từ Hải chắc chắn l phải phục ti xt đon của Kiều, mới găp m đ biết r ti ch của mnh:
Nghe lời vừa gật đầu
Cười rằng: Tri kỷ trước sau mấy người!
Khen cho con mắt tinh đời
Anh hng đon giữa trần ai mới gi!
Một lời đ biết đến ta
Mun chung nghn tứ cũng l c nhau!
Mới gặp nhau lần đẫu, lại gặp trong lầu xanh, m hai người đ c những tư tưởng tm đầu hợp, tnh chuyện gắn b trăm năm!
Trước đy, lc bị bn vo lầu xanh lần đầu, Kiều cũng đ được một khch lng chơi l Thc Sinh m v sắc, đắm v ti, trả tiền cho mụ T B để chuộc về. Lc Thc Sinh gặp Kiều lần đầu, Nguyễn Du ni rất nhiều tới nhan sắc quyến rũ của Kiều:
Trướng t gip mặt hoa đo,
Vẻ no chẳng mặn, nt no chẳng ưa
Hải đường mơn mởn cnh tơ
Ngy xun cng gi, cng mưa, cng nồng
Nguyệt hoa, hoa nguyệt no nng
Đm xun ai dễ cầm lng được chăng!
Thc Sinh c m Kiều cũng như bao nhiu người m gi khc, chỉ nhằm vo th vui vật chất, dần d c quấn qut, nhưng khng phải l tnh yu bộc pht từ tm linh, như Từ Hải yu Thy Kiều:
Sớm đo, tối mận, ln la,
Trước cn trăng gi, sau ra đ vng.
Hay l:
Miệt mi trong cuộc truy hoan
Cng quen thuộc nết, cng dan du tnh
Nguyễn Du cố nhấn mạnh tư cch tầm thường của Thc Sinh,
c tiền, nhưng chỉ c thể c sự say m tầm thường:
Lạ cho ci sng khuynh thnh,
Lm cho đổ qun, xiu đnh như chơi!
Thc Sinh quen thi bốc rời,
Trăm nghn đổi một trận cười như khng!
Phải quả quyết Nguyễn Du đnh gi rất thấp sự đam m nữ sắc của Thc Sinh, nhất l lc anh chng bắt gặp Kiều đang tắm:
R rng trong ngọc, trắng ng,
Dầy dầy sẵn đc một ta thin nhin!
Thc Sinh tức cảnh lm thơ, yu cầu Kiều họa, nhưng Kiều từ chối, ni l v đang c tm sự buồn. Nhờ nh, nhớ qu hương. Thc Sinh ngạc nhin hết sức, v đinh ninh Kiều l con đẻ của T B:
Rằng: Sao ni lạ lng thay!
Cnh kia chẳng phải cội ny m ra?
V vậy, Thc Sinh khng cương quyết bảo vệ cho Kiều, tỏ ra khiếp nhược, sơ vợ cng cực. Khi Kiều bị Hoạn Thư bắt cc đem về lm người ở, bt hầu ruợu, Thc Sinh chỉ dm khc thầm!
Tri lại sau khi Từ Hải chuộc Kiều về, đường hong chung sống:
Trai anh hng, gi thuyền quyn
Phỉ nguyền snh phượng, đẹp duyn cưỡi rồng
Đối với Thc Sinh, Nguyễn Du khng dng mấy chữ Trai anh hng, gi thuyền quyn. Từ Hải yu, nhưng khng m mệt đắm say, khng v tnh m xao lng hai bo vng vẫy cho thỏa ch bnh sinh của mnh:
Nửa năm hương lửa đang nồng
Trượng phu thoắt đ động lng bốn phương
Trng vời trời biển mnh mang
Thanh gươm yn ngựa ln đng thẳng dong.
Kiều ngỏ muốn đi theo, th Từ Hải dứt khot ngăn can:
Từ rằng: Tm phc tương tri
Sao chưa thot khỏi nữ nhi thường tnh?
Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng ching dậy đất, bng tinh rợp đường:
Lm cho r mặt phi thường,
Bấy giờ ta sẽ rước nng nghi gia.
Bằng nay bốn bể khng nh,
Theo cng thm bận, biết l đi đu?
Đnh lng chờ đ t lu,
Chầy chăng l một năm sau vội g!
Trong sự ngăn can đ, họ Từ vừa tỏ r lng tự tin vo sự nghiệp tương lai của mnh, với lời hứa chắc nịch sẽ đn Kiều sau khi chiến thắng. Tm tư họ Từ đng l tm tư của người chồng lo lắng cho vợ trong lc phải bn ba ry đy mai đ.
Trong lc gian du với Thc Sinh, Kiều nhiều lần giục gi anh chng về bo cho vợ cả l Hoạn Thư biết. Đằng no th cụ thn sinh họ Thc cũng đ theo lời quan trn, cho php anh ta cưới Kiều lm vợ lẽ. Vậy th việc bo tin cho vợ cả khng c g l kh theo phong tục thời đ. Vậy m anh chng m gi vẫn lần lựa giấu diếm. Do đ mới c cảnh Hoạn Thư bồ tr bắt cc Kiều, hnh hạ tn nhẫn sau ny. Chnh Hoạn Thư tuyn bố:
V bằng th thật cng ta,
Cũng dung kẻ dưới, mới l lượng trn...
Nhưng m v Thc Sinh:
...Lại cn bưng bt giấu quanh,
Lm chi những thi trẻ ranh nực cười!
Tnh rằng cch mặt khuất lời
Giấu ta, ta cũng liệu bi giấu cho!
Người như Thc Sinh quả thực khng thể c được mối tnh chn thực. Tư cch ny so với họ Từ cch nhau như trời với vực! Ni cho cng bằng th sự lin hệ Thc Sinh-Thy Kiều, tuy bắt đầu bằng hnh động truy hoan, hưởng lạc, nhưng sau rồi cũng c cht tnh gắn b, nhưng vẫn khng thề gọi l tnh yu.
V vậy cho nn Thy Kiều đối với Từ Hải cũng khc hẳn tm tnh đối với Thc Sinh. Trong hơn một năm chung sống, lại c cưới hỏi đng hong, Thy Kiều vẫn khng cảm thấy tin tưởng về tương lai phối ngẫu giữa hai người. Nng lun lun nhắc nhở Thc Sinh:
Thiếp như hoa đ la cnh,
Chng như con bướm lượn vnh m chơi...
Hay l:
...Bnh Khang nấn n bấy lu,
Yu hoa yu được một mầu điểm trang.
Rồi ra lạt phấn phai hương,
Lng kia giữ được thường thường mi chăng?
Hiển nhin Kiều sợ vợ cả Thc Sinh. Nhưng tm sự của nng bị ưu tư dằn vặt, một phần cũng v khng tin ở tnh yu của họ Thc.
Khc hẳn với lng mong mhớ khi Từ Hải xng pha con đường v định:
Cnh hồng bay bổng tuyệt vời,
Đ mn con mắt phương trời đăm đăm.
Khi qun Từ Hải tiến vo địa phương Kiều cư ngụ, mọi người khiếp sợ cảnh chiến tranh loạn lạc, bồng bế nhau đi lnh nạn v khuyn Kiều tạm lnh cơn binh lửa:
Ngất trời st kh mơ mng,
Đầy sng knh, ngạc, chật đường gip binh.
Người quen thuộc kẻ chung quanh,
Nhủ nng hy tạm lnh mnh một nơi.
Nhưng Kiều nhất định khng đi:
Nng rằng: Trước đ hẹn lời,
Dẫu trong nguy hiểm, dm rời ước xưa!
Kiều nghi ngờ Thc Sinh ngay cả trong khi chung đụng hng ngy. Nhưng nng lại rất tin vo một lời hứa của Từ Hải!
V Kiều đ đặt niềm tin đ đng chỗ, đng người. Lc ny Từ Hải đ chiếm được nhiều đất, đ lập ring một triều đnh. Qun đ l do Từ phi về đn Kiều, với đầy đủ nghi trượng dnh cho một b hong hậu.
Từ Hải khng phải chỉ qu trọng ti sắc của Kiều, m cn rất thng cảm những nỗi gian trun, khổ nhục của Kiều. Nghe Kiều kề lại cuộc đời lưu lạc phong trần, bị h hiếp lừa đảo, trụy lạc
thanh lu hai bận, thanh y hai lần, ng vua một ci chẳng những khng hề ch bai, khinh bỉ, m cn phẫn nộ, gip nng trả th. Kiều được tnh yu của Từ Hải nng từ vị thế thấp nhất của x hội, ln địa vị cao nhất của quan ta để xt xử những phường gian manh, tn c đ đi qua đời nng. Sau khi đền ơn trả on, Kiều cảm tạ th Từ giải thch rất rnh mạch:
Từ rằng: Quốc sĩ xưa nay,
Chọn người tri kỷ một ngy được chăng?
Anh hng tiếng đ gọi rằng:
Giữa đường dễ thấy bất bằng m tha!
Huống chi việc cũng việc nh
Lọ l thm tạ mới l tri n!
Họ Từ cn l một người chồng rất chu đo, biết lo nghĩ đến cả việc nh của vợ:
Xt nng cn cht song thn,
Bấy nay kẻ Việt người Tần cch xa.
Sao cho mun dậm một nh,
Cho người thấy mặt l ta cam lng.
Cuộc mưu b đồ vương của Từ Hải bền vững tới năm năm. Cho tới khi Kiều nghe lời dụ dỗ của Hồ Tn Hiến, khuyn Từ ra hng, để bị tn ny lừa, thừa cơ Từ ra khỏi thnh nghị ha m đnh p, giết Từ. Trong những nh ph bnh Truyện Kiều, c người đ ch Từ l Bốn bể anh hng cn dại gi. Ph bnh như thế, c lẽ đng v sự nghiệp của Từ tiu tan một cch phi l. Nhưng việc Từ thuận hng c thể chứng tỏ tnh yu của Từ đối với Kiều thực l bao la trường cửu. Sau nhiều năm chung sống, th khng cn ci say m cuồng dại nữa, m chỉ cn mối tnh bền chặt keo sơn.
Kiều suy nghĩ theo lối người phụ nữ bnh thường, muốn c ha bnh, để mnh được về qu, chồng được quyền cao chức trọng, m vợ th vinh tử ấm, cha mẹ họ hng cũng được thơm ly. Đy l lối suy nghĩ thực tế của một người mệt mỏi đ trải qua nhiều gian trun.
Nguyễn Du viết Truyện Kiều phỏng theo truyện Đoạn Trường Tn Thanh của Thanh Tm Ti Nhn. ng đ cắt bỏ, sửa đổi nhiều chi tiết, nn cc nh nghin cứu xc nhận Truyện Kiều l do ng sng tc, tuyệt khng m phỏng, cho nn truyện hấp dẫn, cảm động hơn. Nhiều tc giả lừng danh thế giới thường dựa vo những mẩu chuyện cổ xưa để sng tc những tc phẩm để đời, như cc tc giả trường phi cổ điển Php Corneille, Racine, hồi thế kỷ 17, dựa vo cc chuyện thần thoại cổ La, Hy, m viết cc kịch bản đ lm say m từ vua cha đến thứ dn. Người đọc hay xem kịch khng cn nghĩ đến nguồn gốc cốt chuyện hay nhn vật, m chỉ nhớ diễn biến cc sự kiện, hnh động của nhn vật theo chủ đch của tc giả
Vậy m đoạn Từ Hải đầu hng để bị giết, chết đứng giữa sn, cụ Nguyễn Du lại để nguyn. Nếu ni cụ cố để lm nổi bật tấm lng của Từ Hải yu Kiều, c lẽ cũng khng sai. Từ Hải chết đứng cho đến khi Kiều đến bn mnh vật v khc than, Từ mới ng ra:
Lạ thay oan kh tương triền
Nng vừa phục xuống, Từ liền ng ra!
Oan kh tương triền l nỗi oan ức vấn vt vo nhau.Từ chết khng nhắm mắt, phải đợi đến khi Kiều bầy tỏ sự ăn năn thống khổ v sự lầm lỡ của mnh mới chịu ng ra!
Ni về cuộc đời tnh i của Kiều m khng ni đến mối tnh đầu của nng v Kim Trọng, l một thiếu st lớn lao.
Trong ba người c thể gọi l người yu của Kiều, chỉ c Kim Trọng l người do nng tự do lựa chọn. Thc Sinh v Từ Hải l những n nhn của Kiều, cứu nng ra khỏi vũng bn nhơ nhớp. Nng cảm thấy c bổn phận phải đem chn tnh để bo đp. V vậy m trong tri tim của Kiều, tnh cảm ginh cho Kim Trọng mới đch thực l tnh yu. Nhưng tnh của Kim Trọng dẫu c nồng nn tha thiết cũng khng thể v với mối tnh của Từ Hải. Kim Trọng bỏ nhiều cng phu, thời giờ theo di, sắp xếp để được gặp Kiều. Khi ta theo di một sở thch no th đ l hnh động tất nhin.
Kiều yu Kim Trọng cũng khng hẳn v tiếng st i tnh. Tc giả đ chuẩn bị rất kỹcho cuộc tnh đ: trai ti gi sắc, mn đăng hộ đối:
Nguyn người quanh quất đu xa,
Họ Kim tn Trọng vốn nh trm anh.
Họ Kim l bạn học của Vương Quan, em trai Thy Kiều, tất nhin đ biết thn thế cũng như ti sắc của Kiều, v đem lng mơ tưởng. Họ lại găp nhau trong một buổi chiều xun thơ mộng:
Cỏ non xanh tận chn trời,
Cnh l trắng điểm vi bng hoa.
Cụ Nguyễn Du đ chuẩn bị rất kỹ. Trong lần gập gỡ đ, hai bn:
Tnh trong như đ, mặt ngoi cn e;
Chập chờn cơn tỉnh, cơn m,
Rốn ngồi chẳng tiện, rt về chỉn khn.
Nghĩa l t nhất họ cũng c sự lựa chọn đắn đo từ trước. Ni chung th đy l cuộc tnh l tưởng theo quan niệm sống trong x hội thời đ. Phải cng nhận việc Thy Kiều dm vượt ro qua thăm Thc Sinh hai lần trong một ngy để xc nhận tnh yu của mnh, l một hnh động can đảm t c lc bấy giờ.
Nhưng đối với mối tnh tha thiết đ của giai nhn, Kim Trọng thủy chung chưa c hnh động no tch cực. Kim Trọng về thọ tang ch th gia đnh Kiều bị nạn. Kiều phải bn mnh chuộc cha, bắt đầu cuộc đời lun lạc 15 năm. Trong thời gian đ, Kim Trọng c nhớ thương Kiều thật, nhưng vẫn cưới vợ l Thy Vn, em Thy Kiều vẫn chăm chỉ học hnh, thi đỗ lm quan. Chng thương nhớ nng, nhưng chỉ xt xa, đổ lệ, tm tư thực sự ray rứt, nhưng vẫn ngồi yn trong cuộc sống bnh thường. Chng c ngỏ muốn đi tm Kiều, nhưng tưởng đ khng bao giờ được thực hiện.
Sau 15 năm trả hết nợ phong trần, hai lần tự tử khng chết, Kiều may mắn gập lại gia đnh ny chồng, ny mẹ, my cha; ny l em ruột, ny l em du, Kim Trọng muốn nối lại duyn xưa m bị Kiều từ chối nn đ phn bua:
Bấy lu đy biển m kim,
L nhiều vng đ, h tm trăng hoa?
Chng ta hơi ngỡ ngng, v đy biển m kim của Kim Trọng chỉ l những lời nhắn nhe, thư từ d hỏi vu vơ.
Theo kiến của mọi người, kể cả Thy Vn, Kiều chịu lm đm cưới để gọi l trọn lời ước cũ, nhưng nhất định khng chung sống i n như vợ chồng thực. Kiều đinh ninh rằng v cảnh ngộ, nng phải lỡ bước, tấm thn dạn dầy, nhưng vẫn khng bao giờ xem Kim Trọng cũng như những người khc đ chiếm được thể xc nng. Đ l quan niệm về chữ trinh l tưởng trong trường hợp oi oăm ny:
Chữ trinh cn một cht ny
Chẳng cầm cho vững, lại dy cho tan!
V Kim Trọng cũng miễn cưỡng nhận lời:
Ai ngờ họp lại một nh,
Lọ l chăn gối, mới ra sắt cầm?
Đối với cụ Nguyễn Du, th gin xếp như vậy khng c g miễn cưỡng cả, v n hợp với đạo l cổ truyền! Nhưng chng ta th khng thể khng thấy mối tnh Kim Trọng-Thy Kiều, tự lc đầu đ chấp hnh đng kỷ luật, khun khổ đạo đức đương thời, th đến đy l giai đoạn mỏi mệt, phai mờ, chỉ cn cần sự thu vn cho hợp với x hội, nhất l để cho cu truyện c thủy c chung!
Xt cho cng, trong cc cuộc tnh m Thy Kiều đ trải qua, th mối tnh Từ Hải-Thy Kiều đng gọi l xc thực, đầy đủ tnh chất đặc trưng nồng nhiệt tự trong tm hồn, khng bị ngoại cảnh chi phối, m cũng khng bao giờ cần ngoại cảnh t vẽ. C vậy cụ Nguyễn Du mới dng mấy chữ Trai anh hng gi thuyền quyn để ni về Từ Hải v Thy Kiều, m khng dng đối với ai khc vậy.
HQH
|
